این روزها مکررا اخباری از استفاده گسترده پزشکان از فن آوریهای روز می خوانیم. از استفاده وسیع تبلتها و تلفنهای هوشمند گرفته تا نقش رسانه های مجازی در ارتقای دانش پزشکان یا حتی فعالیتهای اجتماعی پزشکان در شبکه های مجازی. اما شاید از خود بپرسیم این همه سر و صدا برای چیست؟ مگر چه خبر شده است؟
خبر، چندان هم خبر جدیدی نیست. تکنولوژی های روز معمولا زود جای خود را در جامعه پزشکی باز می کنند، یکی از علتهای آن تغییرات مداوم دانش پزشکی است که روزآمد بودن را ضروری می کند و دلیل دیگر را می توان در گستردگی روابط اجتماعی جامعه درمانی جستجو کرد و البته پذیرش بالای نخبگان پزشکی در استقبال از ابزارهای روز را هم باید به این دلایل اضافه کنیم.
بر اساس آماری که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، ۸۸% پزشکان در آن زمان از شبکه اینترنت برای دستیابی به آخرین اطلاعات علمی استفاده می کردند. همچنین در همان سال ۴۱% پژوهشهای انجام شده توسط پزشکان بصورت آنلاین صورت می گرفت.
در حال حاضر در بیشتر کشورهای دنیا شبکه های اجتماعی اختصاصی پزشکان شکل گرفته و اعضای هر یک از آنها گاه به چند صد هزار نفر هم می رسدکه برای یک شبکه اجتماعی خاص رقم قابل توجهی به شمار می آید. جایگاه این شبکه های اجتماعی وقتی پررنگتر می شود که بدانیم حدود ۸۹% از پزشکان آمریکا معتقدند AMA انجمن پزشکان آمریکا (نظام پزشکی آنها؟) اصلا نماینده خوبی برای جامعه پزشکان به شمار نمی آید. بیشتر این افراد ترجیح می دهند صدای خود را از طریق شبکه های اجتماعی به گوش همکاران خود و سایرین برسانند.
بیشتر فعالیتهای پزشکان در دنیای صفر و یکی را می توان در این محورها طبقه بندی کرد:
شبکه های مجازی:
در حال حاضر پزشکان ایرانی بیشتر در شبکه های مجازی عمومی مانند فیس بوک و گوگل پلاس حضور دارند و تلاشهایی که تاکنون برای ساخت شبکه های مجازی ویژه پزشکان ایرانی صورت گرفته محدود بوده یا ناکام مانده اند. اما همکاران آنها در کشورهای دیگر از نعمت شبکه های اجتماعی اختصاصی پزشکان برخوردارند. چند نمونه از این شبکه های اختصاصی عبارتند از http://www.sermo.com و http://www.socialmd.com و http://ozmosis.com . این شبکه های اجتماعی بستر خوبی را برای اشتراک دانش روز، منابع علمی، اطلاعات بازار کار و نقطه نظرات صنفی برای پزشکان فراهم می کنند.
ژورنالها و مقالات پزشکی آنلاین:
امروز تقریبا همه ژورنالهای معتبر پزشکی خانه مجازی خود را هم در دهکده جهانی بنا کرده اند و حتی نسخه آنلاین آنها پر بازدیدتر از نمونه های چاپی شده اند. کار به جایی رسییده است که بسیاری از این مجلات کاملا به دنیای اینترنت نقل مکان کرده اند و دیگر خبر از نسخه چاپی قابل لمس آنها نیست. علاوه بر آن بسیاری از خدمات آموزش پزشکی و بویژه آموزش مداوم جامعه پزشکی در حال حاضر بصورت آنلاین ارائه می شوند. در ایران هم چندی است که سامانه اینترنتی آموزش مداوم در آدرس ircme.ir شروع به کار کرده و خدمات ثبت نام و بعضی سرویسهای آموزش خود را از این طریق عرضه می کند.
مدلاگها (یا وبلاگهای پزشکان):
پزشکان هم در عرصه بین الملل و هم در عرصه داخلی یکی از فعال ترین اقشار در زمینه وبلاگ نویسی هستند. در کشور خودمان تعدادی از پیشگامان وبلاگ نویسی و برترینهای این عرصه از پزشکان هستند. می توانید لیست تعدادی از وبلاگهای پزشکان را در این آدرس ببینید: medapple.com/site/medlogs
وبلاگ نویسی پزشکان نه تنها دیگران را با نقطه نظرات جامعه طبی آشنا می کند بلکه باعث باز شدن قفل بسیاری از اسرار و رموز حرفه پزشکی برای مردم عادی شده و جنبه انسانی تری از این حرفه ارزشمند را به نمایش می گذارد. بیان مشکلات و استرسهای پزشکی یا حتی خاطره هایی از برخورد عمومی با مسائل پزشکی، می تواند دید بسیار شایسته تری نسبت به پزشکان ایجاد کند.
اپلیکیشن ها و نرم افزارهای مفید:
با گسترش تلفنهای هوشمند و بازاریابی آنها در میان پزشکان، موجی از تقاضا برای اپلیکیشنهای پزشکی در این تلفنها هم به راه افتاد. موجی که فعالان عرصه موبایل نیز آن را درک کرده و به آن پاسخ دادند. امروزه هزاران اپلیکیشن پزشکی در بازارهای آنلاین اندروید و اپل (آیتونز) در دسترس است که می توانید آنها را با هزینه ای بین صفر ریال تا صدها دلار تهیه کنید.
تنوع این محصولات چنان زیاد شده که گاه انتخاب اپلیکیشن مناسب از میان این دریای بیکران سخت به نظر می رسد. هفته نامه سپید در مجموعه معرفی اپلیکیشنهای پزشکی می کوشد تا شما را با گوشه ای این خوان گسترده آشنا کند.
شرکتهای درمانی و دارویی:
اگر می خواهید کیفیت خدمات یک شرکت در زمینه اطلاع رسانی و خدمات بعد از فروش را بسنجید حتما سری به سایت آن شرکت بزنید. این روزها کمتر شرکت معتبری را می توان یافت که در زمینه اطلاع رسانی آنلاین به مشتریان و همکاران خود فعال نباشد. بسیاری از شرکتهای نامدار دارویی و ابزارهای پزشکی پورتالهای ویژه گروه پزشکی دارند که در آن خدمات اطلاع رسانی قوی و گاه ۲۴ ساعته زنده هم ارائه می دهند. بعنوان نمونه می توان به پورتال تخصصی شرکت فایزر http://www.pfizerpro.com اشاره کرد.
بطور خلاصه:
بررسی ها نشان می دهد، نه تنها رسانه های مجازی در دنیای پزشکی به جایگاه مهمی رسیده اند، بلکه به شدت در حال توسعه و رشد هستند و پیش بینی می شود در آینده نزدیک نقش بسیار اساسی تری هم در عرصه درمان و سلامت بازی کنند.
متاسفانه در کشورما هنوز شبکه های اجتماعی اختصاصی پزشکان جایگاه شایسته خود را پیدا نکرده اند و تقریبا می شود گفت چنین شبکه ای نداریم. نمونه های موجود هم تعداد اعضای بسیاری محدودی دارند که طبعا نمی توانند نقش چندان مهمی در این عرصه بازی کنند. جا دارد که حداقل در این زمینه فاصله تکنولوژیک بین کشورمان و دنیا را کمتر کنیم.
در فرصتهای بعدی با مطالبی در زمینه چگونگی استفاده بهینه از این رسانه ها در خدمتتان خواهیم بود.
