دگزا متازون یا آنطور که بعضا گفته میشود دگزا، یکی از داروهایی است که در اشکال مختلف خود (شربت، قرص، قطره، آمپول و پماد و محلولها) یکی از پرکاربردترین داروهاست و در نتیجه ابهامات و سوالات هم پیرامون آن زیاد است.
معرفی:
دگزامتازون یک دارو از دسته کورتیکو استروئید هاست. از داروهای معروف دیگر در این دسته میتوان به بتامتازون – کورتیزون – پردنیزولون و هیدروکورتیزون اشاره کرد. کورتیکو استروئیدها یا همان کورتون ها داراری اثرات گسترده ای در قسمتهای مختلف بدن هستند که این اثرات گسترده همانطور که می توانند در درمان طیف زیادی از بیماریها مفید باشند، می توانند عوارض جانبی زیادی هم به جا بگذارند.
سوالات رایج:
۱- دگزامتازون چه تاثیری در اشتها و چاق کردن دارد؟
پاسخ: دگزامتازون اشتها را زیاد میکند. علاوه بر آن از طریق ایجاد تورم در بدن شما را چاق میکند. در حقیقت یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها ایجاد تورم تدریجی در بدن و افزایش میزان چربی است که باعث پف کردن فرد شده و یا علامتی به نام Moon face یا ماه رخ! (یعنی گرد و پف کرده شدن صورت) می شود. در نتیجه بیمار احساس میکند که چاق و قوی بنیه شده است. اماحقیقت این است که تمام کورتون ها در استفاده مکرر باعث تحلیل رفتن عضلات وپوکی استخوان می شوند.در حقیقت دگزا متازون بدن شما را رسما به یک پفک تبدیل میکند.
۲-من هر وقت سرما می خورم تا دگزا نزنم خوب نمیشوم. چرا؟
پاسخ: اثر دگزامتازون در سرماخوردگیهای رایج بیشتر علامتی است. یعنی باعث سرکوب واکنشهای ایمنی میشود و در نتیجه علائم بیماری را میپوشاند. این قضیه در سرماخوردگی های ویروسی چندان اشکالی ایجاد نمی کند، اما در سرماخوردگیهای همراه با عفونت باکتریایی (مثلا انواع تب دار یا همراه با گلودرد چرکی) با سرکوب ایمنی بدن، برای باکتریهای فرصتی را برای سازماندهی نیروها و تکثیر فراهم میکند و در نتیجه ممکن است چند روز بعد منجر به شعله ور شدن بیماری و حتی ایجاد عفونتهای شدید تنفسی شود
۳- آیا دگزامتازون می تواند در دوپینگ و تقویت استفاده شود؟
پاسخ: کورتونها می توانند نوعی حالت خوش آنی در فرد ایجاد کنند که به euphoria موسوم است. همچنین باعث تغییرات آنی در میزان قند خون میشوند و بصورت کوتاه مدت ممکن است برخی توانایی های جسمانی را افزایش دهند. البته این داروها در دراز مدت هم باعث پوکی استخوان و هم ضعف ایمنی بدن میشوند بنابراین مصرف مکرر آن حتی به قصد دوپینگ اثرات معکوس خواهد داشت.
نکته: دگزامتازون جزو داروهای ممنوع دوپینگ است.
۴-آیا مصرف دگزامتازون در دوران حاملگی مجاز است؟
پاسخ:دگزامتازون از نظر مصرف در حاملگی جزو گروه c است. یعنی نه جزو داروهای بی خطر است و نه جزو داروهای خطرناک. در صورت صلاحدید پزشک در برخی موارد میتوان با قبول برخی عوارض جانبی از این دارو استفاده کرد. مصرف خودسرانه بویژه در حاملگی کاملا ممنوع است. زیرا ممکن است باعث سرکوب غده فوق کلیه در جنین شود.
۵-من مدتهاست که با تجویز پزشک برای تسکین برخی دردهای مفصلی خود از دگزا متازون استفاده میکنم. الان احساس میکنم حال بهتری دارم. آیا میتوانم دارو را قطع کنم؟
پاسخ: یک اصل کلی در استفاده دراز مدت از کورتون داریم. میزان مصرف کورتون به تدریج زیاد میشود و موقع قطع کردن دارو هم اینکار تدریجا صورت میگیرد. قطع تدریجی بصورت افزایش فواصل مصرف و کم کردن میزان داروی مصرف در هربار استفاده است. هیچگاه مقدار زیادی از کورتون را ناگهان مصرف نکنید یا ناگهان قطع نکنید.
موارد مصرف اساسی دگزامتازون:
۱- ضد التهاب (بخصوص در بیماریهای روماتیسمی-حساسیتهای موضعی یا عمومی-کنترل عوارض بعد از جراحیهای دندان و…)
۲-کاهش ادم مغزی یا ریوی
۳-در درمان برخی اختلالات غده فوق کلیوی
۴-ونیز در بسیاری دیگر از بیماریهای بعنوان درمان اصلی یا کمکی
عوارض شایع و مهم مصرف کورتون:
در مصرف بصورت موضعی (به شکل پماد و قطره یا محلول): تحلیل رفتن پوست در استفاده دراز مدت، لکه افتادن روی پوست و خشکی پوست، تشدید عفونتهای قارچی
در مصرف سیستمیک(خوراکی یا تزریقی): سرخوشی، عوارض گوارشی، تشدید عفونت ها، بیخوابی، پوکی استخوان(در مصرف طولانی)، ضعف ایمنی ، اختلالات هورمونی (نظیر پرمویی، اختلال عادت ماهانه) اتساع شکم و گرد شدن صورت، اختلال آنزیمهای کبدی، تحلیل عضلانی، چرب شدن پوست و تشدید آکنه، تغییرات روحی (نظیر سرخوشی بیش از حد یا تحریک پذیری عصبی)
منابع:
Wikipedia
Harrison’s manual of medicine 16th edition
Katzung And Trevor Pharmacology
من هر وقت سرما می خورم، دکترم بهم چهارتا دگزامتازون میده، میزنم خوب میشم. بعضی وقتا که ایران نیست، میرم پیش دکترای غریبه، یه عالمه پنیسیلین می زنم، آخرم خوب نمیشم، کلی لاغر میشم، بعد میرم دوتا دگزامتازون میگیرم خودم به خودم می زنم خوب میشم.
تقریبا دکتر شدم!!
با سلام
من ۱۸ سال سن دارم و یه دوره ی سه ماهه از قرص دگزامتازون استفاده کردم ۱۰ کیلو افزایش وزن داشتم صورتم خیلی پف کرده ایا با قطع دگزا پف صورت برطرف میشه یا نه؟
اگه پف صورت دمانی داره ممنون میشم توضیح بدین
_______________________________________________________________
یاشار:
بله با قطع دگزامتازون معمولا علائم این چنینی به تدریج کمتر می شوند و از بین می روند.
فقط باید توجه داشته باشید در مواردی مانند شما که مصرف طولانی مدت دگزا داشته اید، نباید قطع دگزا ناگهانی باشه و باید به تدریج صورت بگیره. بهتره با یک پزشک مشورت کنید تا با توجه به وزنتون و وجود مسائل زمینه ای دیگه، طرح قطع کردن دگزا رو برای شما برنامه ریزی کنند
باسلام دختري ۲۱ ساله باوزن ۴۶ كيلوهستم ميخوام چاق شم ولي نمي دونم چي مصرف كنم اصلا اشتهاي غذا خوردن ندارم راهنمايي كنيد متشكرم
سلام
من از بچگی هر ماه گلوم چرک میکرد و تب شدید میکردم و تا پنیسیلین نمیزدم خوب نمیشدم. چند سال پیش فهمیدم وقتی دگزا میزنم خیلی زود خوب میشم.اصلا به پنی سیلین هم احتیاج نبود.نمیدونم چرا، واسه همین خودم قرص دگزا میگرفتم و وقتی میدیدم که دارم مریض میشم میخوردم.چون رد خور نداشت و هر ماه گلوم چرک میکرد.خیلیم دکتر رفتم ولی هیچ کس نتونست درمانم کنه.با هیچ چیزی خوب نمیشدم.لطفا راهنماییم کنید.
________________________________________________________________
یاشار:
اول بهتره مطمئن بشیم که واقعا گلوی شما چرک میکنه یا نه! حالا شاید این سوال براتون عجیب باشه اما خیلی از التهابات گلو به معنای عفونت نیستند. و هر عفونتی هم عفونت باکتریایی یا گلودرد چرکی نیست. حتی اگر ترشحات غلیظی دفع میکنید هم ممکنه بعضی از ویروسها عامل اون باشند و معمولا تشخیص دقیق عفونت با معاینه بالینی ممکنه
اگر ثابت شد که شما گلودرد چرکی میگیرید، تکرار اون ممکنه از خیلی عوامل ناشی بشه مثلا زمینه های حساسیتی میتونند سریع گلو رو ملتهب کنند و بعد هم در زمینه این التهاب یک عفونت سوار بشه. یا مثلا کسانی که سینوزیت دارند به سرعت ممکنه از طریق ترشحات از پشت حلق التهاب و عفونت رو به گلو منتقل کنند. همچنین تورم لوزه ها هم ممکنه باعث تکرار عفونت بشه. علاوه بر اون مسائل محیطی هم مهمه مثل سیستم تهویه محل زندگی، نظافت و بهداشت محیط. تماس مکرر و نزدیک با اشخاص دیگه، شرایط آب و هوایی و غیره
اگر همه این دلایل در شما رد شدند باید اختلالات ایمنی رد بشن. معمولا اختلالات ایمنی ممکنه در اثر ضعف تغذیه ای و یا داروهای سرکوبگر ایمنی (مثل همین دگزامتازونی که خودتون خودسرانه میل میکنید) ایجاد بشه. البته موارد نادری هم هستند که علت دیگه ای برای نقص ایمنی دارند و باید بررسی بشه
با سلام من خیلی لاغر هستم میخواهم خوش هیکل شوم قدم۱۷۵ وزنم۵۴است وتکواندو کار میکنم وهیچ مشگلی هم ندارم چند هفته قرص دگزامتازون وسیپروهپادین مصرف کردم وزنم ۶۰کیلو شد ایاخوب است این داروها را مصرف کنم مرا راهنمای کنید
حجت الله ۲۰ ساله
____________________________________________________________
یاشار:
سلام
همانطور که عرض کردم دگزامتازون باعث افزایش وزن شما میشود اما این افزایش وزن منجر به تقویت قوه جسمانی یا سیستم ایمنی نمی شود و اثر مخربی هم بر روی آن دارد.
سیپروهپتادین هم یک آنتی هیستامین است که افزایش اشتها یکی از عوارض جانبی آن است. سیپروهپتادین در برخی افراد ممکن است ناراحتی های تنفسی و یا قلبی عروقی ایجاد کند، همچنین احساس سرگیجه جزو عوارض شایع آن است و به همین دلیل مصرف خودسرانه آن اصلا توصیه نمی شود.
نظر من قطع فوری هر دو دارو و مراجعه به پزشک برای مشاوره در مورد کمبود وزنتان است
با سلام خدمت شما
من مدتی است که دنبال داروهای چاق کننده میگردم لطفا منو راهنمایی کنید .
با تشکر
___________________________________________________________
یاشار:
سلام- اگر برای چاق شدن می خواهید از دگزا متازون استفاده کنید، توصیه میکنم اصلا دنبال اینکار نباشید. دلایل آن هم در متن توضیح داده شده اند.
متاسفانه سوال شما بسیار کلی و مبهم است، شما از سن و قد و سابقه پزشکی خودتان چیزی نگفته اید.
اگر وزن شما پایین است می تواند دلایل بسیاری داشته باشد نظیر اختلالات تغذیه ای، مسائل هورمون و افزایش یا کاهش فعالیت برخی غدد (نظیر تیرویید آدرنال و غیره)، مسائل ژنتیکی، وجود ببیماریهای زمینه ای و موارد دیگر
هرکدام از این موارد درمان و روش جداگانه ای دارد.
همچنین اگر وزن خوبی دارید اما به دلایلی مانند فعالیت ورزشی می خواهید وزن خود را افزایش دهید نیز روشهای جداگانه ای با توجه به هر فرد توصیه می شود.
اکیدا توصیه می کنم از مصرف داروهای رایجی که در عطاری ها بعنوان داروی چاق کننده فروخته می شود خودداری کنید، چرا که موارد بسیاری داشته ایم که در اثر مصرف این داروها دچار اختلالات گوارشی ، کبدی و هورمونی شده اند.
با سلام خدمت شما
۲۶ سال سن دارم و میخوام حامله بشم و میخوام بدونم این آمپول چقدر تاثیر داره در حامله شدن آیا زود حامله میشم یا نه چون پزشک هم این دارو رو برام تجویز کرده و گفته روز ۱۲ عادتیت بزن لطف کنید منو راهنمایی کنید.
با تشکر
_________________________________________________
پزشک ۷۸:
با سلام
شرح حال کاملی از خودتان ارائه نفرموده اید. اینکه آیا سابقه مشکلات قبلی در مسائل باروری داشته اید یا خیر یا نتایج آزمایشات و برررسی های پاراکلینیک دیگر چه بوده است.
در برخی منابع استفاده از دگزامتازون اندکی قبل از زمان تخمک گذاری (یعنی در همان محدوده ای که پزشکتان توصیه کرده اند) بعنوان عاملی در تسهیل این روند معرفی شده است و اکثرا بعنوان درمان کمکی ناباروری در کنار سایر روشها ممکن است استفاده گردد.
بنده از شرح حال دقیق مشکل شما اطلاع چندانی ندارم، اما تحقیقات نشان داده است که مصرف دگزامتازون در زمان قبل از تخمک گذاری در برخی خانمها احتمال باروری را افزایش میدهد.
با عرض سلام و خسته نباشید
۳۳ ساله هستم به علت ریزش موهای سرم ÷زشک برایم قرص دگزامتازون ۵ میلی را تجویز کرده
حدود ۲ سال است که روزانه یک عدد مصرف میکنم
برای جلوگیری از پوکی استخوان لبنیات به طور مرتب و عالی مصرف می کنم
خواهش میکنم در مورد حذف و یا جایگزین کردن داروی دیگه به جای این قرص منو راهنمائی فرمایید
با تشکر
_______________________________________________
پزشک۷۸:
با سلام
البته شما به شرح حال ریزش موی خود اشاره ای نکرده اید اما با توجه به درمان انجام شده به نظر می آید نوع ریزش موی شما آلوپسی آره آتا و در مقیاس نسبتا زیاد (یعنی حدود یک سوم یا بیشتر از سطح موهای سر) بوده است.
معمولا د رجنین مواقعی که دوز نسبتا پایینی از کورتون به مدت طولانی تجویز میشود، در صورت قطع مصرف دارو ، ریزش مو مجددا عود میکند. مگر اینکه روشهای جایگزین استفاده شوند.
روشهای درمانی جایگزین شامل : فوتوکموتراپی، استفاده از آلرژنهای موضعی، پالس تراپی کورتون (کورتون با دوز بالا و منقطع)ماینوکسیدیل یا آنترالین هستند که هرکدام میزان اثر بخشی و عوارض متفاوتی دارند که باید بر اساس شرح حال بالینی، معاینات و بررسی های تکمیلی انتخاب شوند.
بنابراین من نمی توانم بصورت آنلاین برای شما روش خاصی را تجویز کنم.
تنها توصیه من این است که فعلا مکمل کلسیم-دی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و در اولین فرصت برای مشاوره در مورد نحوه جایگزین کردن درمانهای دیگر به پزشک خود مراجعه بفرمایید.
با سلام و آرزوی بهبودی برای دخترتان
در بعضی موارد که التهاب شدید در راههای تنفسی وجود دارد مصرف کورتون به همراه آنتی بیوتیک نه تنها جایز بلکه لازم است. (البته بطور گذرا و برای تخفیف علائم تنفسی) از طرفی خود کورتون با تضعیف ایمنی ممکن است باعث شعله ور شدن عفونت شود. در حقیقت این قضیه مانند یک تیغ دو لبه است و باید دقت و احتیاط لازم را در استفاده از کورتونها در موراد وجود عفونت داشته باشیم. توصیه میکنم سنجیدن ضرورت چنین مساله ای را به پزشک خود بسپارید تا بر اساس علائم و تشخیص به درمان مناسب اقدام شود
با سلام
دختر من داراي سرماخوردگي عفونتي است.گلو درد شديد و تب بالاحدود ۴۰ درجه.به طوريكه هيچ نوع مايعات نميتوانست بخورد.مصرف ازيترو مايسين آغاز شده است.شب قبل به دليل تب بالا وگلو درد شديد آمپول دگزامتازون مصرف شده است.آيا ممكن است با مصرف اين دارو بيماري او به صورت فعالتر خود را نشان دهد؟ با تشكر
ممنون از توضیحتون اما کسانی که براثر تومور هیپوفیز مجبور به جراحی و برداشتن هیپوفیز کرده اند با مصرف شبی یک عدد قرص دگزامتازون آیا دچار چاقی بخصوص در ناحیه شکم و صورت نیز می شوند ؟ گو اینکه من طی این سه سال حدود ۱۴ کیلو اضافه وزن پیدا کرده ام .
مرسی . کاش درمورد taperingفردی که بیش از ۱۰ روز دگزا میزنه هم مطلبی مینوشتین
matlebe kameli nabud vali ruye ham rafte khub bud!merc !
خیلی عالی و کاربردی و کامل بود.ممنون
مطلب مفیدی بود. تشکر
سلام
ضمن عرض خسته نباشید . مطلب شما ، در بخش مقالات و دانستنیهای مرکزآنلاین اطلاعات ام.اس لینک داده شد .
سلام مرسي بابت اطلاعات.تجربه خوبي بود كه ديگه استفاده نكنم
ممنون به خاطر یادآوری این مطالب
سلام . ممنون از اطلاعات دارویی .
سلام دکتر جون
منم ورودی ۷۸ بودم
یاداوری خوبی بود در مورد دگزا