دکتر آرش خالقجو
یکی از روش های جدید برای درمان کمبود رشد استخوان های بدن distraction osteogenesis یا “استخوان سازی تحت کشش” است.
پایه فکری این تئوری خیلی جدید نیست.استفاده از این روش به زمان بقراط بر می گردد که از یک نیروی خارجی در استخوان شکسته یک پای کوتاه جهت رفع این نقیصه استفاده می شد. یک جراح روسی بنام “گابریل الیزاروف” در سال ۱۹۵۰ این تئوری را گسترش داد ولی نتایج کار او تا اوایل دهه ۱۹۸۰ در علم پزشکی منتشر نشد.
اما استخوان سازی تحت کشش اصلا یعنی چه؟
جهت باز کردن این تکنیک درمانی لازم است فاز های ان را به اختصار توضیح دهیم:
۱-فاز استئوتومی: یا فاز جراحی که استخوان از محلی که می خواهد مورد کشش واقع شود به وسیله جراحی شکسته می شود.
۲-دوره پوشیدگی: یا latency زمانی است که در محل بریدگی استخوان نابالغ ساخته می شود که این مرحله حدودا ۷ روز بعد از فاز اول شروع می شود.
۳-فاز کشش: که طی ان به محل مورد نظر نیروی کششی به میزان ۱ میلیمتر در روز وارد می شود که طی این مرحله فضای ایجاد شده بین دو قطعه استخوان فعالانه استخوانسازی صورت می گیرد.
۴-فاز مستحکم شدن: طی این فاز وسایل بدون کشش در محل باقی می ماند تا اجازه معدنی شدن به استخوان نابالغ ساخته شده در طی مراحل قبل بدهد.
۵-مرحله برداشتن وسایل جراحی: که در واقع پایان درمان محسوب می گردد.
این اعمال نیروی تدریجی که به محل جدایی دو قطعه استخوان وارد می شود باعث استخوانسازی در این فضا می گردد که این تدریجی بودن نیروها باعث تطابق تدریجی بافت های نرم شامل ماهیچه ها – تاندون ها – اعصاب و عروق نیز خواهد شد.
این عمل در درمان های تلفیقی ارتودنسی و جراحی (ارتوگناتیک) مانند جبران کوچکی شدید فک پایین یا بالا و یا عریض کردن کام نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در شکل زیر نمایی از استخوانسازی کششی در استخوان فک را می بینید.
