برای دادن یک سفارش وارد یک کارگاه کوچک نجاری میشوید. نجار مداد را از پشت گوشش برمی دارد و به طرف شما می آید. بعد از چند جمله صحبت در مورد کلیات کار، به طرف رایانه رومیزی راهنمایی می شوید تا استاد نجار آخرین مدلهای کار را که همین هفته پیش از اینترنت گرفته به شما نشان دهد …
شاید تا چند سال پیش صحنه هایی مانند صحنه فوق را فقط می شد در داستانهای علمی- تخیلی پیدا کرد اما امروزه این مساله به امری عادی حتی در شهرهای کوچک، تبدیل شده است. صاحبان مشاغل دیگر هم سعی می کنند به فراخور توان و زمینه کاری خود از تکنولوژی نوین بهره ببرند، در همین ایران خودمان حتی می شود کله پاچه و آبگوشت را هم از طریق اینترنت سفارش داد.
اما پزشکان چطور می توانند از سرویس های جدید اینترنتی برای رسیدن به اهداف علمی و پژوهشی خود بهره ببرند؟ سرویسهای تخصصی و غیرتخصصی زیادی وجود دارند که به پزشکان در پیشبرد اهداف بهداشت و درمان کمک می کنند و پیش از این باهم تعدادی از این سرویس ها را مرور کرده ایم اما امروز قصد ما بررسی سرویسهای عمومی تر و محبوبی است که می توانند به پزشکان هم کمکهای شایانی بکنند:
۱- شبکه های اجتماعی:
نقش شبکه های اجتماعی در تحولات مختلف بر کسی پوشیده نیست. این رسانه ها به قدری قدرتمندند که حتی رسانه های دیگر هم مانند روزنامه ها و شبکه های تلوزیونی معروف، صفحه ای را در فیس بوک یا دیگر شبکه ها برای خود دست و پا کرده اند تا از قافله عقب نمانند.
شبکه های اجتماعی یک وجه اشتراک بزرگ با پزشکان دارند چرا که کار اصلی هر دو آنها با انسانهاست، تنها تفاوت این است که پزشکان با حقیقت فیزیکی انسانها بیشتر سر و کار دارند و شبکه های اجتماعی با هویت مجازی آنها…
هم اکنون شبکه های اجتماعی خدمات زیادی را به دنیای پزشکی انجام می دهند. بعنوان مثال فیس بوک با قرار دادن گزینه مربوط به اهدای عضو در قسمت اتفاقات زندگی تایم لاین هر فرد، می کوشد تا فرهنگ اهدای اعضا را گسترش دهد. علاوه بر آن مقامات بهداشتی اکثر کشورهای دنیا از شبکه های اجتماعی بعنوان ابزاری قدرتمند برای ساماندهی افراد و اطلاع رسانی در مورد بیماریها یا مسائل بهداشتی استفاده می کنند.
بررسی رفتار افراد در محیط مجازی از قبیل لایک ها و اطلاعاتی که بطور عمومی منتشر می کنند هم می تواند اطلاعات خوبی را به اپیدمیولوژیست ها عرضه کند.
۲- موتورهای جستجو:
گوگل بعنوان قویترین و محبوبترین موتور جستجوی دنیا بخش بزرگی از تحولات مثبت دنیای تکنولوژی در سالهای اخیر را رهبری کرده است. چندی پیش گوگل اظهار کرده بود که بر اساس جستجوهای کاربران در مورد بیماریها و ارتباط دادن آن با محلی که کاربر از آنجا به شبکه جهانی اینترنت وصل شده است، می تواند اطلاعات گرانقیمیت در مورد پیش بینی بروز و ارزیابی شیوع بیماریها در مناطق مختلف دنیا جمع آوری کند.
شما خودتان هم می توانید با مراجعه به بخش ترندز گوگل در آدرس www.google.com/trends ارتباط بین جستجوهای مختلف و کشوها را متوجه شوید. مثلا با جستجوی HIV در بخش ترندز متوجه می شوید که بسیاری از کشورهای آفریقایی علیرغم دسترسی محدود به اینترنت، بیش از همه این عبارت را جستجو می کنند. کشورهایی که درصد شیوع ایدز در آنها بسیار بالا هم هست.
سرویس دیگر گوگل سرویس همبستگی یا correlate است که در آدرس www.google.com/trends/correlate می توانید پیدایش کنید. این سرویس می تواند شباهتهای الگوی جستجو بین دو کلمه مختلف را نشان دهد. مثلا اگر کلمه cough را در این قسمت جستجو کنید می بینید که الگوی جستجوی آن با عبارات مربوط به ترشحات پشت بینی و سینوزیت و ترشحات سینوس همخوانی زیادی دارد، این نتایج می تواند پیشنهاد کننده این مساله باشد که احتمالا بسیاری از موارد سرفه ناشی از سینوزیت باشند.
موتور جستجوی قدرتمند دیگر ولفرام آلفاست. این موتور جستجو که بسیار متفاوت از موتورهای جستجوی دیگر مانند بینگ، گوگل، یاهو و غیره عمل می کند، در حقیقت بر اساس جستجوهایی که در وب انجام می دهد، نتایجی به دست می آورد و بر اساس آنها می کوشد تا به سوال شما پاسخ دهد.
ولفرام آلفا می تواند در پاسخ به جستجوی یک معادله ریاضی، نمودار آن را برای شما رسم کند. یا در پاسخ به جستجوی نام یک کشور، اطلاعات اساسی در مورد آن کشور را به شما ارائه دهد. در جستجوی علائم بیماریها هم ولفرام آلفا بسیار جالب عمل می کند. مثلا اگر شما کلمه headache را در ولفرام آلفا جستجو کنید، این موتور جستجو به شما لیستی از بیماریهایی را که منجر به سردرد می شوند ارائه می دهد وشایعترین دلایل سردرد را نشان می دهد. همچنین میزان بروز این علامت در گروههای مختلف جمعیتی و همراهی سایر علائم با ان را نشان می دهد. در صورتیکه که شما دو علامت را باهم جستجو کنید می توانید به نتایج دقیقتری از تشخیص افتراقی چنین علائمی برسید.
این موارد تنها چند مثال از تکنولوژیهایی بودند که شاید ما هر روزه استفاده های عادی از آنها می کنیم ، بدون آنکه بدانیم چه کاربردهای تخصصی می توانند برای ما داشته باشند. در شماره های بعد باز هم به کاربردهای تکنولوژی نوین در پزشکی خواهیم پرداخت.
