راهنمای جامع ثبت اختراع در ایران

اگر جزو کسانی هستید که در زمینه کاری و علمی خود نوآوری خاصی انجام داده اید که تابحال در هیچ کجا ثبت نشده است، اگر تمایل دارید نوآوری و بعبارتی اختراع خود را در ایران ثبت کنید و از مزایای مادی  و معنوی ! اختراع خود سود ببرید ، خواندن این مطلب را به شما توصیه می کنم.

اول شاهنامه:

برای ثبت طرحتان بعنوان اختراع ، نیاز نیست کار خیلی شاق و بزرگی انجام دهید؛ اگر سری به اداره ثبت اختراع و مالکیت صنعتی بزنید ، حتی می توانید شاهد ایده های بسیار پیش پا افتاده ای هم باشید که به صرف ثبت نشدن توسط افراد قبلی و همچنین داشتن تائیدیه علمی از یکی از دانشگاهها بعنوان اختراع ثبت شده است.

برای ثبت یک کار علمی باید توانائی شرح کامل طرحتان را به شیوه کاملا علمی داشته باشید . یعنی اگر نتوانید طرحتان را بصورت علمی توجیه کنید و یا اگر بر اساس تجربه طرحی نوشته اید ، حتی اگر به نتیجه هم رسیده اید پیشنهاد می کنم وقتتان را هدر ندهید. البته اگر قادر به گرفتن تائیدیه علمی باشید این مشکلتان هم خودبخود برطرف خواهد شد.

در اولین قدم پس از مطالعه دستورالعمل نحوه تنظیم اظهارنامه اختراع و پیوستهای ۱ و ۲ و ۳ ، اظهارنامه اختراع را پر کنید . بر طبق مندرجات موجود در پیوست ۱  مدارک مورد نیاز را تهیه کرده و توضیحات لازم را ارائه دهید. لازم بذکر است برای جلوگیری از مشکلات بعدی دقت کافی مبذول نمائید .مثلا  در ادعانامه با ذکر نام و نام خانوادگی خودتان  اجزای عناصر اختراعی را در چند بند ذکر کنید. سپس در یک پاراگراف عنصر اختراعی را توضیح دهید و در پاراگراف بعدی تکنیک ساخت دستگاه را شرح دهید .

البته لزومی ندارد اختراع شما دستگاه باشد . مثلا میتواند یک ماده شیمیائی جدید نیز باشد که دراینصورت در این بند چگونگی سنتز ماده موردنظر را ذکر کنید. توضیحات مربوط به ادعا نامه را از آن جهت ذکر کردم که بر اساس تجربه اگر موارد فوق را رعایت نکنید احتمال اختلال در روند ثبت اختراع شما وجود دارد.پس از پر کردن فرمها از تمامی صفحات در سه نسخه پرینت بگیرید.

اگر اختراع فقط متعلق به خودتان است خودتان و اگر اختراعتان مشترک است به همراه تمامی افراد ذینفع زیر تمام صفحات را امضا کنید. تمامی سه نسخه را در یک پوشه بصورت پانچ شده قرار دهید. البته نسخه سوم نیازی به پانچ شدن در درون پوشه ندارد چون پس از مهر و امضا شدن و تعیین تاریخ جهت مراجعه بعدی نسخه سوم به خودتان تحویل داده خواهد شد. اگر  فراموش کردید پوشه تهیه کنید دو سه مغازه بالاتر از محل اداره ثبت طرحهای صنعتی  مغازه ای وجود دارد که کارهای کپی را انجام میدهد پوشه را از آنجا تهیه کنید و دستگاه پانچ هم در طبقه اول اداره روی میز موجود است و همه مراجعین میتوانند از آن استفاده کنند .

پس از تکمیل فرمها به اداره ثبت طرحهای صنعتی به نشانی: تهران-خیابان قائم مقام فراهانی – نبش کوچه میرزا حسنی – پلاک ۲۲۲ مراجعه کنید و مدارک خود را تحویل پذیرش دهید . البته لازم بذکر است حتما کارت شتاب بانکی هم همراه خود داشته باشید .چون از شما خواسته خواهد شد در این مرحله مبلغ ۱۰۰۰۰ ریال را از طریق کارت خوان موجود در اداره بپردازید و رسیدش را تحویل پذیرش دهید تا ضمیمه مدارکتان گردد. تاریخی برای مراجعه بعدی شما تعیین خواهد شد که به تاریخ ۴۰ روز بعد از اولین مراجعه تان خواهد بود.

برخورد نزدیک از نوع سوم:

۴۰ روز بعد می گذرد و روز موعود فرا می رسد. اگر در تاریخ فوق موفق به حضور در محل اداره نشدید نگران نباشید چون شما تا سه ماه پس از اولین حضورتان در اداره وقت دارید که جهت پیگیریهای بعدی دوباره مراجعه کنید . در غیر اینصورت بموجب فرمی که به شما داده خواهد شد و شما نیز امضا خواهید نمود ، چنانچه پس از سه ماه مراجعه کنید حق پیگیری نخواهید داشت.

 در هنگام مراجعات بعدی به خاطر داشته باشید که نسخه سوم مدارک را که در دست خودتان است را همراه خود بیاورید. در ضمن در تمام مراجعات کارت بانکی شتاب خود را به همراه داشته باشید . کارت شناسائی معتبر نیز فراموشتان نشود.

در تاریخ مقرر و حداکثر تا سه ماه پس از اولین حضورتان در اداره ثبت اختراع ، جهت پیگیریهای بعدی در محل اداره حضور بهم رسانید. نسخه سوم مدارکتان را به بایگانی تحویل دهید تا بر اساس شماره پرونده ، پرونده شما  که توسط کارشناسان مرکز بررسی شده است  ، تحویل یکی از کارشناسان حاضر در اداره گردد . حال منتظر بمانید تا نامتان را صدا بزنند.

البته اگر فکر می کنید که نامتان را از یک سیستم  فوق پیشرفته قدیمی!  مثل بلندگو بشنوید سخت در اشتباهید. چون باید جلوی در اتاق کارشناسان محترم بسط بایستید تا اینکه مبادا صدای کارشناس محترم به گوشتان نرسد. اگر هم احیانا صدای کارشناس محترم را نشیدید و سوال کردید که چرا نام مرا نخواندید منتظر برخورد بسیار خوب کارکنان بسیار خوش برخورد باشید .اینها را گفتم تا هنگام برخورد عالی عزیزان زیاد شوکه نشوید.

اولین حمله یا آخرین دفاع؟

در بسیاری از موارد کارشناسان محترم مدارک و توضیحات شما را ناقص تشخیص خواهند داد. در اینگونه موارد سعی کنید از کارشناس محترم بپرسید که اشکال کارتان دقیقا در کجاست . اگر نامه ” اخطار رفع نقص ” دریافت نمودید ، تا ۳۰ روز جهت رفع نقص فرصت دارید. پیشنهاد می کنم لپ تاپ تان را جهت رفع نقص احتمالی همراه داشته باشید . سعی کنید رفع نقص را در همان روز انجام دهید .

اگر لپ تاپ تان را بهمراه نداشتید می توانید به مرکز تایپی که در نزدیکی اداره وجود دارد مراجعه کنید.البته این مرکز تابلوی مشخصی ندارد .یادتان باشد آدرس این مرکز تایپ را از مغازه داران بپرسید . چون اگر از عابران گذری سوال کنید به شما خواهند گفت که باید به میدان هفت تیر مراجعه کنید و در این اطراف چنین جائی وجود ندارد.

بعد از رفع نقص ، به کارشناس مربوطه مراجعه کنید .کارشناس مربوطه کامل بودن مدارکتان را تائید خواهد نمود . نامه مربوطه باید توسط دبیرخانه شماره گذاری شده و به بایگانی تحویل شود. کارشناس مربوطه از شما خواهد پرسید که قصد دارید تائیدیه علمی را از کدام دانشگاه دریافت کنید. سپس نامه ای برای دانشگاه مربوطه نوشته میشود و یک نسخه از نامه نیز به شما تحویل می گردد. نامه فوق را جهت شماره گذاری و مهر به دبیرخانه تحویل دهید . یک نسخه از نامه به بایگانی تحویل میشود.  پس از این مرحله محدودیت زمانی برای مراجعه بعدی شما وجود ندارد. یعنی پس از دریافت تائیدیه علمی می توانید به اداره مراجعه کنید تا سایر مراحل اداری طی شود.

لازم به ذکر است تعدادی از مخترعان نام دفاعیه بر روی دومین مراجعه خود به اداره ثبت اختراع گذاشته اند ! البته این اشتباه از آنجا ناشی می شود که در مواردی به علت تشابه طرح مخترع با طرحهای قبلی موجود در بایگانی اداره از مخترع خواسته میشود تفاوت طرح خود را با طرح موجود توضیح دهد. اگر توضیحات قابل قبول بود که مخترع باید برای گرفتن تائیدیه علمی اقدام کند وگرنه طرحش بعلت تشابه با طرحهای قبلی رد خواهد شد.

تائیدات مقامات:

 در مرحله بعد جهت گرفتن تائیدیه علمی به دانشگاه موردنظرتان مراجعه کنید. نامه ای که از طرف اداره ثبت اختراع نوشته شده است خطاب به معاون آموزشی دانشگاه است . اصولا در تمام دانشگاهها واحدی به نام ارتباط با صنعت و مالکیت فکری پایه گذاری شده است که یکی از کارکردهایش بررسی طرحها و صدور تائیدیه علمی است. پس از مراجعه به اداره ارتباط با صنعت دانشگاه موردنظر از شما خواسته خواهد که این فرم و این فرم را با دقت پر کنید و شرح و توصیفی کاامل از اختراع تان را ارائه دهید. یک فیش صدهزار تومانی هم به حساب دانشگاه مربوطه واریز نمائید و فرمها و شرح کامل اختراعتان را در سه نسخه به کارشناس اداره ارتباط با صنعت تحویل دهید .

طرح شما در شورای پژوهشی دانشگاه بررسی شده و جهت بررسی بیشتر به دو نفر از اساتید خبره در زمینه کاریتان بصورت محرمانه فرستاده می شود که ارزش علمی کار تحقیقی تان را مورد بررسی قرار دهند . البته در صورت عدم تائید یک بار حق اعتراض نیز خواهید داشت.

آخر شاهنامه:

پس از دریافت تائیدیه علمی دوباره به اداره ثبت اختراع و مالکیت صنعتی مراجعه کنید . در این مرحله برای اطمینان از اینکه هیچ کس ادعائی در قبال اختراع شما ندارد یک آگهی در یکی از روزنامه های رسمی چاپ خواهد شد . برای این منظور کارشناسان محترم آدرس روزنامه مذکور را که در میدان آرژانتین قرار دارد به شما خواهند داد. لازم بذکر است که اگر نخواهید نامتان در آگهی درج شود باید یک درخواست عدم درج نام را در همان روز ارائه مدارکتان در سه نسخه به اداره ثبت اختراع تسلیم نمائید. هزینه درج آگهی در روزنامه هم ۵ هزار تومان است.

در نهایت شما می توانید امتیاز انحصاری اختراعتان را پنج ساله ، ده ساله ، پانزده ساله و یا بیست ساله در اختیار بگیرید. هزینه سه سال اول را یکجا و در همین ابتدا از طریق کارت خوان موجود در اداره باید پرداخت کنید. پیشنهاد می کنم امتیاز بیست ساله را انتخاب کنید چون علاوه بر  سی هزار تومان اولیه بقیه هزینه ها را در طول بیست سال و هر سال ۱۰ هزار تومان خواهید پرداخت.

پس از دو هفته نامه ای را از روزنامه رسمی دریافت کرده و به اداره ثبت اختراع و مالکیت صنعتی برده و گواهی اختراعتان را تحویل بگیرید. به شما تبریک می گویم. حال شما یکی از مخترعان این مملکت هستید.

در ادامه می توانید به بنیاد ملی نخبگان رفته و بعنوان نخبه در این بنیاد عضو شوید و از مزایای نخبگی استفاده کنید.

در پایان لازم میدانم از همکار ارجمندم جناب آقای مقدم و همچنین از جناب آقای مهندس قرقچیان بخاطر راهنمائی های ارزنده شان کمال سپاسگزاری را داشته باشم. لازم بذکر است این دو بزرگوار جزو نخبگان و مخترعان کشور هستند.

پ . ن :

مدیرکل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد از راه اندازی فاز اول سیستم مکانیزه پذیرش الکترونیکی اظهارنامه ثبت اختراع و طرحهای صنعتی خبر داد.

مدیرکل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با اشاره به راه اندازی فاز اول سیستم مکانیزه پذیرش الکترونیکی اظهارنامه ثبت طرحهای صنعتی از ابتدای خرداد ماه سال جاری، گفت: پذیرش اظهارنامه های طرح صنعتی و پیگیری فرآیندهای بعدی آن صرفا از این طریق برای متقاضیان امکان پذیر خواهد بود.

بنابراین از اول خرداد ماه سال ۹۱ تمامی مراحل فوق بصورت الکترونیکی انجام خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر و تکمیل اظهار نامه به اینجا و اینجا مراجعه فرمائید.