در ۶ ماه اول زندگی، اصلی ترین و تنها منبع توصیه شده برای تغذیه کودک، شیر است و بهترین نوع شیر هم شیر مادر. بنابراین هرچه که مادر در دوران شیردهی بخورد تاثیر مستقیم بر سلامتی خودش و فرزند دلبندش خواهد داشت. با هم نگاهی می کنیم به نکاتی که در تغذیه مادران در دوران شیردهی باید مدنظر قرار گیرد:
چه بخورید؟
- مصرف مایعات فراوان در دوران شیردهی توصیه می شود. اگر بدن مادر در زمان شیردهی دهیدراته (کم آب) باشد در حجم شیر تاثیر منفی خواهد داشت.
- بهتر است انواع آب میوه و میوه جات تازه در رژیم غذایی مادر گنجانده شود. این مواد نه تنها حجم شیر را افزایش می دهند بلکه ویتامینها و املاح مورد نیاز بدن مادر و کودک را هم تامین می کنند.
- مصرف شیر و لبنیات برای مادران جزو واجبات است. اگر مادر به شیر حساس باشد و نتواند تغذیه با شیر را تحمل کند، باید منابع دیگر نظیر ماست و دوغ و پنیر را به اندازه کافی دریافت کند.
- بعضی از مواد غذایی می توانند در افزایش حجم شیر موثر باشند از جمله رازیانه و یا انواع ماء الشعیر که برای مادران کم شیر مفیدند.
- مادران شیر ده باید در هر روز به اندازه کافی گوشت و مواد پروتئینی هم مصرف کنند تا شیر آنها علاوه بر حجم، از کیفیت خوبی هم برخوردار باشد.
- مصرف مکملها و مولتی ویتامینها زیر نظر پزشک در دوران شیردهی اشکالی ندارد. مثلا اگر مادر به هر دلیل نمی تواند به اندازه کافی شیر و لبنیات بخورد، باید از مکملهای حاوی کلسیم استفاده کند.
چه نخورید؟
- از خوردن مواد غذایی دارای کافئین زیاد خودداری کنید. این مواد شامل قهوه، کاکائو و چای می باشد. ترجیحا چای کمرنگ بخورید یا از چای نعناع به جایِ چای متداول استفاده کنید.
- مصرف حبوبات و ذرت باعث ترشح موادی در شیر مادر می شود که باعث نفخ و دل پیچه در نوزاد خواهد شد.
- بعضی سبزیجات مانند کلم، کاهو، ترب، شلغم و خیار نیز باعث تشدید ناراحتی شیرخوار خواهند شد.
- مصرف شیر می تواند در مادر نفخ ایجاد کند و گاه باعث تشدید نفخ در کودک شیرخوار او هم میشود. در چنین مواردی بهتر است از ماست و دوغ و پنیر به جای شیر استفاده شود.
- میوه های اسیدی مانند پرتقال، کیوی، توت فرنگی و آنانس هم در صورتی که زیاد مصرف شوند باعث تغییر pH (میزان اسیدی بودن) شیر مادر شده و ممکن است شیرخوار را ناراحت کند.
- در بعضی منابع ذکر شده است که مصرف تخم مرغ توسط مادر هم می تواند باعث ایجاد نفخ در شیرخوار شود.
- مصرف انواع مواد غذایی صنعتی مانند کالباس و سوسیس در دوران شیردهی توصیه نمی شود. این مواد غذایی هم دارای انواع ادویه و افزودنی هستند که می تواند طعم شیر را تغییر دهد و هم به دلیل داشتن بعضی نگهدارنده ها برای سلامت مادر و کودک مفید نیستند.
- مصرف سیر و بعضی سبزیات معطر مانند شنبلیله هم می تواند طعم شیر مادر را عوض کند و باعث شود که شیرخوار شیرمادر خود را قبول نکند.
- انواع نوشابه های گازدار هم برای سلامت مادر مضر هستند و هم در صورت مصرف توسط مادر، باعث نفخ در کودک شیرخوار او می شوند.
