فلج خواب (نارکولپسی) که در اصطلاح عامیانه به آن بختک گفته می شود، پدیده‌ای‌ست که در آن فرد به هنگام به خواب رفتن یا بیداری، بطور موقت دچار ناتوانی در حرکت می‌شود. فلج خواب بدلیل همراه بودن با اختلالات بینایی می‌تواند موجب ترس در فرد مبتلا شود.
این مورد در مرحله REM (حرکات سریع چشم) رخ می‌دهد، در واقع در زمان خواب بدن بین دو چرخه REM و NREM(حرکات غیر سریع چشم)است. در NREM که حدود ۷۵% از زمان خواب را بخود اختصاص می دهد، بدن خود را سست می کند. در پایان این مرحله بدن به مرحله REM وارد می‌شود. در مرحله REM مغز می‌کوشد مانع از اجرای رویاها به صورت واقعی شود؛ به همین علت عضلات بی‌حرکت هستند. هنگامی که فرد می‌خواهد از خواب برخیزد، مغز شروع به کنترل عضلات می‌کند و اختلاف زمانی بین زمانی که فرد به مرحله هوشیاری و بیداری برسد و زمانی که مغز به کنترل عضلات برسد، باعث می‌شود فرد دچار فلج خواب شود.
عوامل زمینه ساز فلج خواب:
عوامل زیادی خطر فلج خواب را افزایش می‌دهند:
- خوابیدن بروی پشت
- بی خوابی و بی نظمی در برنامه خواب
- مصرف برخی داروها بخصوص داروهای خواب‌آور
پیشگیری از فلج خواب:
برای مقابله با فلج خواب راه‌های متعددی از جمله تلاش برای حرکت دادن دست و پا، پلک‌ها و خروج از وضعیت موجود پیشنهاد شده است. همچین اگر فردی را در حال فلج خواب دیدید با صدا زدن نام او یا لمس بدنش می‌توانید او را از وضعیت موجود خارج کنید.
در گذشته باورهای غلطی در مورد فلج خواب وجود داشته است. این تعابیر نادرست باعث ورود فلج خواب به فرهنگ‌های متفاوت و افسانه‌ها شده است. در کشورها و فرهنگ‌های متفاوت باورهای متفاوتی در مورد آن وجود دارد که بیشتر به صورت اجنه، روح، شیطان، ارواح خبیثه و غیره نمود کرده است. این باورها حتی در آثار هنری نقاشان و مجسمه سازان مشهور نیز راه یافته است.
بیشتر بخوانید:
در لینک‌های زیر می توانید بیشتر در مورد فلج خواب بخوانید:
منبع: گمانه
