با صرف هزینه و زمان بالاخره یک موبایل یا کامیپوتر مناسب خریده اید و آماده هستید که از دنیای فن آوری لذت ببرید اما ناگهان با یک بی احتیاطی کوچک بدافزارها بر گجت محبوب شما حاکم می شوند و شما را به دردسر می اندازند. شدت این دردسر می تواند از کند شدن سیستم یا هنگ کردن های مکرر شروع شود و به افشای اطلاعات محرمانه یا از دست رفتن فایلهای ضروری و حاصل یک عمر زحمت شما بینجامد.
مقابله با بدافزارها و امنیت رایانه مقوله مفصلی است اما آنچه که ما می خواهیم در این مطلب به آن بپردازیم مجموعه کارهای ساده ای است که با بکار بستن آنها می شود از بسیاری از خطرات ایمن ماند.
بدافزارها چه هستند؟
بدافزار، به برنامه ها و اپلیکیشنهایی گفته می شود که کار مخربی در سیستم ما انجام می دهند. این کار مخرب می تواند نابود کردن فایلها باشد یا سو استفاده از اطلاعات و مخابره آن به افراد دیگر. بدافزارها انواع مختلفی دارند مثل ویروسها، کرمها، تروجان ها، جاسوس افزارها و …
چطور از اطلاعات خود در برابر بدافزارها حفاظت کنیم:
بعضی وقتها محکمترین گاوصندوق ها و قویترین قلعه ها هم نمی توانند راه یک سارق حرفه ای را سد کنند، به همین ترتیب باید در نظر داشته باشید که هیچ اطلاعاتی در برابر نفوذگران و بدافزارها صد در صد مصون نیست. بنابراین اگر اطلاعات مهمی دارید بهتر است آنها را زیاد در لپ تاپ یا موبایل خود این طرف و آنطرف نبرید و حتما یک نسخه پشتیبان از اطلاعات مهم در یک حافظه جانبی مثل هارد اکسترنال ذخیره کنید. حالا که از داده های مهم خود پشتیبان تهیه کرده اید این چند کار را هم انجام بدهید تا احتمال نفوذ بدافزارها را کم کنید:
۱- تا جایی که می توانید نرم افزارهای قفل شکسته استفاده نکنید.
نرم افزارهای اصطلاحا قفل شکسته خطرات مختلفی برای سیستم شما دارند. این نرم افزارها با توجه به نقصی که دارند می توانند دریچه ای برای نفوذ خرابکاران باشند. علاوه بر آن بعضی از این نرم افزارهای غیر اوریجینال خودشان آلوده هستند و اصلا توسط نفوذگران طراحی شده اند تا با ترغیب شما به استفاده رایگان از نرم افزار، سیستم شما را با دست خودتان آلوده کنند.
بهتر است یا از نرم افزارهای اصلی استفاده کنید، یا اگر نمی توانید پولی برای این نرم افزارهای بپردازید از نرم افزارهای رایگان جایگزین آنها استفاده کنید. مثلا به جای ورد مایکروسافت از سرویس گوگل داکس docs.google.comاستفاده کنید. بد نیست بدانید که بیشتر آلودگی سیستمها به بدافزارها در کشورما ناشی از همین نرم افزارهای قفل شکسته است.
۲- نرم افزارهای خود را به روز رسانی کنید:
سعی کنید همه نرم افزارهای نصب شده و سیستم عامل خود را مرتب به روز رسانی کنید. بسیاری از آپدیتهایی که برای نرم افزارهای مختلف ارائه می شوند در حقیقت وصله هایی هستند که برای بستن نقایص و راه نفوذهای موجود در برنامه ارائه می شوند. وقتی شرکتها متوجه یک راه نفوذ یا خطر امنیتی در نرم افزار خود می شوند بلافاصله آپدیتهایی برای آن منتشر می کنند که آسیب پذیری برنامه را در مقابل نفوذگران کاهش دهند. اگر شما این آپدیت را دریافت نکنید، خرابکاران از طریق نقاط ضعف برنامه که حالا دیگر شناخته شده اند، می توانند به سیستم شما نفوذ کنند.
۳- تماس کمتر، آلودگی کمتر
در دنیای پزشکی هم می گوییم که هرچه دست دادن و تماس با دیگران و استفاده از ظروف غذای مشترک کمتر شود، احتمال انتشار آلودگی و میکربها کمتر است. در دنیای کامپیوترها هم چنین اصلی وجود دارد. هرچه قدر کامپیوتر شما کمتر فلش مموریهای رنگارنگ را به خود ببیند و موبایلتان کمتر در معرض دریافت و ارسال فایلهای بلوتوثی باشد و کلا ارتباط کمتری با دستگاههای گوناگون داشته باشد، احتمال آلوده شدن آن کمتر است.
۴- به هر سایتی سر نزنید
اگر سایتی به نظر شما مشکوک است یا با روشهای غیر متعارف سعی دارد شما را به کلیک روی لینکها یا دانلود نرم افزارها و … ترغیب کند بهتر است اصلا وارد آن سایت نشوید. هنگام ورود به هر سایتی کدها و اسکریپتهایی روی کامپیوتر شما بار گذاری می شود و اگر سایتی بخواهد، ممکن است بتواند از طریق اسکریپتهای خاصی امنیت شما را به خطر بیندازد. این هم قسمتی از همان قانون تماس کمتر است منتها از نوع تماس با سایتهای آلوده.
۵- دیوار آتشین
فایروال ها یا دیوارهای آتشین، نرم افزارهایی هستند که ارتباط اینترنتی شما را پایش می کنند و در صورت مشاهده رفتار عجیب و غریب از یک نرم افزار یا هرگونه داده مشکوک منتقل شوند، جلوی آن را می گیرند یا به شما گزارش می دهند. این روزها شما می توانید فایروالها را بصورت مجموعه ای شامل آنتی ویروس، ضد هرزنامه، فایروال و ضد جاسوس افزار در قالب یک پکیج امنیت اینترنتی تهیه کنید.
۶- یک آنتی ویروس خوب داشته باشید
پیش از این هم در مورد آنتی ویروسها توضیح داده ایم و آنتی ویروسهای رایگان منتاسب را خدمت شما معرفی کرده ایم. با وجود رعیات تمام نکات بالا باز هم ممکن است یک بدافزار از زیر دستتان در برود و در گوشه ای از کامپیوترتان مسکن گزیند و به زاد و ولد و تخریب سیستم شما مشغول شود. آنتی ویروسها می توانند این مهمانان ناخوانده را پیدا کرده و انها را قرنطینه یا حذف کنند.
۷- گجتتان جلوی چشمتان باشد
ممکن است شما همه نکات را رعایت کنید اما موبایل یا کامپیوتر خود را به اما خدا و بدون رمز عبور در اتاق کار خود رها کنید. در این حالت هر کسی به محتویات آن دسترسی دارد و حتی می تواند هر بدافزاری را روی آن نصب کند. بنابراین بهتر است دستگاههای قابل حمل را از خود جدا نکنید و برای همه دستگاههای خود رمز عبور تعیین کنید. (پیش از این در مورد خصوصیات رمز عبور مناسب در مداپل توضیح داده ایم)