کنترل نادرست دیابت، بر روی مغز تاثیر گذاشته و مشکلات یادگیری و کاهش حافظه را در پی دارد. در حال حاضر با مطالعه روی موشهای مبتلا به دیابت نوع دو ، چگونگی تاثیر دیابت بر بخشی از مغز به نام هیپوکامپ که موجب از دست دادن حافظه می گردد و همچنین چگونگی جلوگیری کافئین از بروز کاهش حافظه کشف شده است.
رودریگو و همکارانش از مرکز نوروساینس و بیولوژی سلولی دانشگاه کویمبرا در پرتغال با بررسی بر روی استحاله عصبی در بیماران دیابتی ، پی بردند مرحله اول استحاله عصبی در این بیماران شبیه بیمارانی است که به آلزایمر یا پارکینسون دچار شده اند.محققان نشان دادند مصرف کافئین یا داروهای با مکانیسم مشابه برای این بیماران مفید است.
دیابت نوع دو حدود ۹۰ درصد موارد دیابتی را شامل می شود، که عدد بسیار بزرگی است. ۲۸۵ میلیون نفر در سرتاسر جهان (حدود۴/۶ درصد از کل جمعیت جهان) به این بیماری مبتلا هستند که انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰ این عدد تا دو برابر افزایش یابد. این عدد افرادی را که در معرض بیماری دیابت هستند از قبیل افراد چاق و بی تحرک و همچنین کسانی که عادات بد غذائی دارند ، را در بر نمی گیرد.
در بررسی حاضر که در ژورنال ” PLoS” به چاپ رسیده است ، رودریگو و همکارانش ، بررسیهای خود را روی نوع جدیدی از موشهای مبتلا به دیابت نوع دو که در آنها توسعه بیماری در بزرگسالی در نتیجه رژیم غذائی نامناسب و پرچرب می باشد و کمترین تاثیر آن بر روی حافظه است ، به انجام رساندند. در نتیجه اثر محافظتی کافئین در تحریک عصبی و بازسازی سلولهای عصبی را پیشنهاد دادند.
محققان پرتغالی ، بررسی را روی چهار گروه از موشها انجام دادند . موشهای دیابتی و سالم با مصرف و بدون مصرف روزانه ۸ فنجان قهوه در روز مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که کافئین از ایجاد اختلال در حافظه جلوگیری می کند.
در برسیهای بعدی محققان بر روی منطقه ای از مغز که با حافظه و یادگیری مرتبط است و هیپوکامپ نامیده می شود ، مطالعه کردند. در موشهای دیابتی ، در این منطقه از مغز ، انحطاط سیناپسی و astrogliosis(افزایش غیر طبیعی از سلول های اطراف سلول های عصبی) مشاهده گردید . هر دو پدیده حافظه را تحت تاثیر قرار می دهد و مصرف کافئین از اختلالات مذکور جلوگیری می کند.
اما برای افزایش دوز داروهائی را که بر اساس خاصیت حفاظتی کافئین عمل می کنند ، درک مکانیسم مولکولی موردنیاز است. در مرحله بعدی محققان روی تنها مولکولهای مغز که به کافئین پاسخ می دهند یعنی گیرنده های آدنوزین A1R و A2AR در منطقه هیپوکامپ بررسیهائی را انجام دادند. بنظر میرسد A2AR کلید اساسی کافئین در حفظ حافظه باشد که میزان آن در موشهای دیابتی بالا و در موشهای سالم نرمال گزارش شده است. این نتیجه دقیقا مطابق با مطالعات قبلی است.
بنابراین نتیجه گرفته میشود که دیابت با ایجاد انحطاط سیناپسی و افزایش غیرطبیعی سلولهای اطراف سلول عصبی و افزایش سطح A2AR کاهش حافظه را در پی دارد و مصرف کافئین و داروهائی که از مکانیسمی شبیه کافئین برخوردارند ، از کاهش حافظه جلوگیری می کند.
حال این سوال بوجود می آید که چه مقدار قهوه در روز از کاهش حافظه در سنین پیری یا بیماران دیابتی جلوگیری می کند؟ آیا روزانه باید هشت فنجان قهوه نوشیده شود؟
رودریگو در جواب این سوال می گوید : ” خیر ! دوز کافئین در این مورد بسیار موثر است و آنچه اهمیت دارد این است که مصرف متعادل کافئین تاثیرات متعادلی را بدنبال خواهد داشت.طراحی تجربی در مشاهدات پیش بالینی متداول است . هدف نهائی ما طراحی یک داروی قویتر و با انتخابگری بالاتر است.”
1 thought on “کافئین در دیابتی ها مانع کاهش حافظه می شود”