در سالهای قبل ورود به مقطع دکترا فقط با شرکت در آزمون ورودی دانشگاههای مختلف امکان پذیر بود که بصورت مجزا توسط هر دانشگاهی بصورت کاملا مستقل برگزار میشد و کاملا طبیعی است که در این سیستم برای هر دانشگاهی ، دانشجویان همان دانشگاه در اولویت بودند. به منظور رفع این نقیصه زمزمه هائی مبنی بر برگزاری آزمون بصورت سراسری بر سر زبانها افتاد تا شاید عدالت محقق گردد.
وقتی قرار شد اولین دوره آزمون سراسری دکترا در سال ۹۰ برگزار گردد خیلی ها امیدوار شدند که شاید این شروع ، آغازی باشد برای از بین بردن بی عدالتی هائی که در طول سالیان طولانی بر داوطلبان روا داشته شده است. کورسوی امیدی در درون داوطلبان به وجود آمد.
منابع آزمون
مهمترین مسئله در برگزاری یک آزمون اعلام منابع آزمون است . سازمان سنجش منابع آزمون رشته های مختلف را اعلام کرد. منابع که چه عرض کنم فقط اسم دروس اعلام شد . منابع آزمون در حد دروس سال اول دوره کارشناسی و مربوط به دروس عمومی رشته مورد نظر بود . در اعلام منابع برای گرایشهای مختلف رشته های دانشگاهی ،تخصصی عمل نشد. شرایط بصورتی بود که حتی دانشجوی سال اول و یا دوم کارشناسی رشته مزبور هم براحتی می توانست در آزمون دکترا شرکت کند و نتیجه بهتری هم بگیرد.در همان روزهای اولیه اعلام منابع حتی یک سایت جهت ثبت اعتراض داوطلبان راه اندازی گردید .مسئولین سازمان سنجش می توانستند طی یک برنامه ریزی دقیق از دروس تخصصی تری بعنوان منبع آزمون ورودی استفاده کنند که در دوره اول برگزاری ، چنین نشد .
پس از اظهار نظرهای متعدد کارشناسان و داوطلبان و اعلام نارضایتی از منابع کنکور سال ۹۰ ، مسئولین سازمان سنجش در آزمون سال ۹۱ از دروس تخصصی گرایشهای مختلف به عنوان منابع آزمون نام بردند. منابعی که مثل سال قبل ، اسم درس بود و توجه به این نکته که یک درس در دانشگاههای مختلف بر اساس سلیقه استادان از کتابهای مختلفی تدریس می شود ؛ نادیده گرفته شده بود ! عدم شفاف سازی در مورد منابع آزمون از ایرادات اساسی کنکور دکترای ۹۱ بود. اعلام منابع آزمون در فاصله سه ماه مانده به امتحان یکی دیگر از عوامل استرس زای این آزمون بود. حتی کار تا جائی پیش رفت که موسسات مختلف با تخفیفات ویژه منابع آزمون را قبل از سازمان سنجش به اطلاع داوطلبان می رساندند. اعلام تشریحی بودن سوالات یک ماه قبل از برگزاری آزمون باعث شد کسانی که برای آزمون آماده می شدند نحوه درس خواندنشان را تغییر دهند. بالاخره آزمون تستی و تشریحی تفاوتهای عمده ای با هم دارند . اعلام تستی بودن سوالات در فاصله ده روز مانده به آزمون از دیگر نکات جالب توجه بود .
نحوه برگزاری آزمون
اشکال عمده ای که داوطلبان بر چگونگی برگزاری آزمون وارد می دانند ، برگزاری فرسایشی یک آزمون طولانی در یک روز و زیاد بودن تعداد سوالات آزمون عمومی می باشد.
آزمونی که می توانست به این صورت برگزار نشود. مثلا اگر آزمون عمومی بصورت حدنصابی برگزار می گردید و قبول شد گان این آزمون با شرکت در یک آزمون اختصاصی رقابتی گزینش می شدند ، شاید نتیجه مطلوب تری به دست می آمد.
در هر دو دوره ، برگزاری آزمون صبح و بعدازظهر با نیم ساعت تاخیر انجام گرفت که برای آزمونی در حد آزمون دکترا ، چیزی فراتر از فاجعه است !
در آزمون سال ۹۰ قبل از آزمون اعلام شده بود که سوالات آزمون عمومی نمره منفی ندارند ، روی دفترچه سوالات هم صراحتا نوشته شده بود که آزمون نمره منفی ندارد ولی در جلسه آزمون مکررا اعلام شد که آزمون نمره منفی دارد !!! ولی در آزمون سال ۹۱ این نقیصه برطرف گردید و از اول اعلام گردید که آزمون نمره منفی دارد!
پس از آزمون
پس از برگزاری آزمون سوالات و پاسخها در اختیار داوطلبان قرار نگرفت . به این ترتیب هیچ داوطلبی بطور قطع نمی تواند اظهار نظر کند که دقیقا به چه تعداد از سوالات پاسخ صحیح داده است !
اعلام نتایج
در آزمون سال ۹۰ انتخاب رشته- محل قبل از آزمون صورت پذیرفته بود ولی در آزمون ۹۱ بدلیل تخصصی تر شدن آزمون هر داوطلب در ابتدا مشخص کرد که در کدام رشته و کدام گرایش از آن رشته امتحان می دهد ولی انتخاب محل به بعد از اعلام مجازین سه برابر ظرفیت دانشگاهها موکول شد .
در آزمون ۹۰ ، بر خلاف قولهائی که مبنی بر رفع تبعیض و بی عدالتی داده شده بود ، باز هم بی عدالتی هائی مشاهده گردید . نمونه ای از بی عدالتی ها را اینجا و اینجا ببینید. نتایج آزمون کتبی عملا در نتیجه گیری نهائی بی تاثیر بود و نمره مصاحبه فرد صرفنظر از نمره آزمون کتبی ، ملاک قبولیش قرار گرفت !
علاوه بر این قرار دادن سهمیه برای مربیان و مصاحبه با داوطلبین متقاضی این سهمیه و سپس لغو این سهمیه از دیگر نکات جالب توجه آزمون ۹۰ بود.
در آزمون ۹۱ قرار است نمره کتبی با ضریب ۱ و نمره مصاحبه با ضریب ۲ اعمال شود .
با همه این تفاسیر امیدوارم این بار عدالت برقرار شود و داوطلبانی که شایستگی لازم را داشته و دارند ، پذیرفته شوند.
در نهایت امیدوارم سازمان سنجش از کاستی های دو آزمون قبلی نهایت استفاده را ببرد و آزمونی استاندارد طراحی کند تا حقی از هیچ کس ضایع نشود و شایسته ترین ها وارد دانشگاه شوند.
