سیاست وزارت بهداشت در دوره اقتصاد مقاومتی به بهانه نمایشگاه IRDEC 2012

نخستین جشنواره کارآفرینان تولید و تجارت دندان پزشکی ایران IRDEC 20012، در آخرین هفته آذرماه با شرکت ۵۰ تولیدکننده داخلی، و با حضور وزیر بهداشت در گوشه جنوب غربی نمایشگاه بین المللی تهران آغاز شد تا تبلور رویکرد تازه وزارت بهداشت در اخرین سال دولت نهم، در حمایت از تولید داخل و ترویج اقتصاد مقاوتی در دوره تحریم های اقتصادی باشد. با ما همراه باشید تا گزارش تحلیلی سیب از این نمایشگاه را بخوانید:

ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت دندانپزشکی، افزایش مشارکت‌های صنفی و همکاری بخش صنعت و دانشگاه و مراکز تحقیقاتی و دانش بنیان از اهداف برگزاری این جشنواره بود. جشنواره بیشتر از آنکه مورد توجه دندان پزشکان قرار بگیرد، خوراک مناسبی برای رسانه ها و خبرگزاری های داخلی فراهم کرد تا در  سال «حمایت از تولید، کار و سرمایه‌ ایرانی» برای پوشش خبری این نمایشگاه تیترهای داغی مبنی بر خودکفایی ایران در تولید ۷۰ درصد تجهیزات دندان پزشکی یا صادرات یونیت دندان پزشکی و دندان مصنوعی به اروپا و امریکا انتخاب کنند.

حمایت از تولید داخل راهکار کاهش هزینه ها:

وزیر بهداشت که چهارسال پیش در نخستین روزهای جلوس بر کرسی وزارت وعده پوشش خدمات دندان پزشکی نظیر جراحی و ارتودنسی توسط بیمه را داده بود، در مراسم افتتاحیه جشنواره، از موضع سیاستگذار و پاسخگو بر کرسی منتقد نشست و با اشاره به گران بودن خدمات دندان پزشکی گفت: خدمات دندان پزشکی ۷۰ درصد هزینه خدمات سرپایی مردم را تشکیل می‌دهد، زیرا تحت پوشش بیمه قرار ندارد، پوشش بیمه‌ای موجود بسیار اندک و در حد کشیدن دندان است که ای کاش این هم نبود تا دندانی بدون علت کشیده نمی‌شد.

وی با اشاره به اینکه قطعا یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای کاهش قیمت تجهیزات پزشکی، گسترش تولیدات داخل است، گفت: ۶۰ تا ۷۰درصد نیاز کشور به تجهیزات پزشکی را شرکت‌های داخلی تامین می‌کند. کیفیت تجهیزات دندانپزشکی تولید داخل و قیمت های آن آنقدر مناسب است که همه باید از تولیدات داخلی استفاده کنند.

وی افزود: اساس برنامه ما حمایت از تولید داخلی است و اقتصاد مقاومتی و از تولیدات داخلی در این سه سال به شدت حمایت کرده ایم، خوشبختانه ۲۰ دانشکده دندانپزشکی داریم که بایستی از تولیدات داخلی که استانداردها را کسب کرده اند استفاده کنند و بعد هم بخش خصوصی را تشویق کنیم که این کار را بکند تا تولید داخل رونق یابد.

وی اظهار داشت: با توجه به اینکه ۷۰درصد تولیدات دندانی داخلی است گرانی خدمات دندانپزشکی مربوط به آن ۳۰ درصدی است که در کشور تولید نمی شود و همچنین عدم پوشش بیمه.

در روزی که تب خودکفایی در حوزه دندان پزشکی خیلی را فرا گرفته بود، برخی هم ادعاهای مبالغه آمیزی را مطرح کردند. مثلا دبیر انجمن تولیدکنندگان پزشکی، دندان پزشکی و علوم آزمایشگاهی ادعا کرد: اروپایی ها تجهیزات دندان پزشکی ایرانی را با برند خودشان صادر می کنند! ناصر ضیایی به خبرنگار نشریه اقتصاد و نمایشگاه گفت: یکی از مشکلاتی که ما داریم این است که اروپا تجهیزات تولیدی ما را خریداری می کند ولی با برند اروپا به کشورهای دیگر صادر می کند که این رویه نقض قانون تجارت است.

از آنجا که حوزه تجهیزات و مواد دندان پزشکی شدیدا وابسته به واردات است، طی یک سال اخیر حوزه دندان پزشکی بابت افزایش بی سابقه نرخ دلار دچار التهاب و نوسانات شدیدی شد. همین نکته موجب شد تا مدیران وزارت کشور، به تبعیت از شعار  حمایت از تولید و سرمایه‌ ایرانی، حمایت از تولید داخل و حرکت به سمت یک اقتصاد مقاومتی کامل را اساس فعالیت خود در حوزه پزشکی و دندان پزشکی قرار دهند. وزیر بهداشت در این باره می گوید: آنچه به ما در کاهش هزینه‌های خدمات سلامت کمک می‌کند، گسترش تولید داخل است. در همین راستا کلید تشکیل کمیته حمایت از تولید داخل از خرداد ماه زده شد و در ۲۰ مهر ماه اولین جلسه با تولیدکنندگان برگزار شد و این نمایشگاه نتیجه کار این کمیته است که بایستی تداوم پیدا کند.

آیا خودکفایی ممکن است؟

با اینکه سیاست های تازه وزارت بهداشت از طرف تولیدکنندگان داخلی مورد استقبال قرار گرفته است اما بسیاری از اعضای جامعه دندان پزشکی به نتیجه این تحولات چندان خوشبین نیستند. اینکه مهم ترین دلیل گرانی خدمات دندان پزشکی را در گرانی تجهیزات این رشته معرفی کنیم و بهترین راهکار راه برون رفت از آن را ممنوع کردن واردات کالاهای خارجی و تکیه بر خودکفایی داخلی بدانیم چندان منطقی به نظر نمی رسد. از یک طرف سال هاست بی نتیجه بودن سیاست انحصار داخلی و ترویج اقتصاد مقاومتی اثر خود را در اقتصاد کشور نشان داده است. از طرف دیگر طی چند ماه اخیر تمام مواد و تجهیزات دندان پزشکی تولید داخل که هیچ گونه ارزبری هم ندارند، همپای کالاهای وارداتی دچار افزایش قیمت شده اند و حتی در برخی موارد گوی سبقت را از رقبای خارجی نیز ربوده اند.

نکته دیگر اینکه ساخت بسیاری از تجهیزات دندان پزشکی متضمن دستیابی به تکنولوژی و دانش فنی پیچیده ایست که در اختیار گرفتن آن نه ممکن است و نه مقرون به صرفه و پافشاری برای تولید آنها چندان منطقی به نظر نمی رسد. گشت و گذاری کوتاه در فضای نمایشگاه «ایردک» ثابت می کرد با اینکه مدیران حوزه تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت ادعای تولید داخلی ۱۴۴ قلم کالای دندان پزشکی را در داخل کشور دارند، اما عمده تولیدات ما محدود به یونیت، صندلی، اتوکلاو و مواد مصرفی پلاستیکی است.

تولیدکنندگان اذعان داشتند تولید برخی مانند کامپوزیت ها با اینکه ممکن است اما چندان توجیه اقتصادی ندارد و در مورد دیگر مواد و تجهیزات دندان پزشکی که اصطلاحا High tech نامیده می شوند و از قضا ارز بری بسیار بالایی هم دارند، فاصله ما از تکنولوژی و دانش فنی چنان دور است که تولید داخلی آنها در آینده نزدیک بیشتر به یک رویای ناممکن می ماند تا برنامه ای دست یافتنی.

در طول برگزاری این جشنواره میان تولیدکنندگان و مدیران وزارت  بهداشت وعده‌های بسیاری رد و بدل شد. اما اینکه تا  پایان دوره وزیر کنونی و پیشرفت این صنعت تا چه حد می‌توان به این وعده‌ها دلخوش کرد جای تامل دارد زیرا افزایش تحریم‌ها افکار عمومی را نسبت به این عملکرد‌ها مخدوش ساخته است.

حاشیه های نمایشگاه ایردک:

نخستین جشنواره کارآفرینان تولید و تجارت دندانپزشکی ایران حاشیه های زیادی داشت؛ از جمله  حضور الهه مرضیه دستجردی خواهر وزیر بهداشت و همچنین دکتر “نخستین” همسر مرضیه وحید دستجردی که وی نیز دندانپزشک است نگاه‌های بسیاری را به خود جلب کرده بود. از صحنه‌های دیگر این جشنواره التماس‌های این تولیدکنندگان از مسئولان وزارت بهداشت برای برطرف کردن مشکلات آنان بود به طوریکه این کارآفرینان با کلام‌های التماس گونه درخواست می‌کردند تا بتوانند شماره‌های تلفن همراه مسئولان را بگیرند تادر فرصتی مناسب مسائل خود را با آنان در میان بگذارند.

اکثر تولیدکنندگان و کارآفرینان دندانپزشکی در زمانی که وضعیت پیشرفت‌های حوزه دندانپزشکی را به مسئولان وزارت بهداشت توضیح می‌دادند با تعجب این مسئولان مواجه می‌شدند یعنی به زبان دیگر مسئولان به هیچ عنوان از ساخت و تولید بومی تجهیزات و مواد دندانی خبر نداشتند و در کمال ناباوری این بار آنان در خواست می‌کردند تا تولیدکنندگان شماره‌های خودشان را به آنان ارائه دهند. یکی دیگر از صحنه‌های خسته کننده جشنواره تعریف و تمجید بی‌حد و اندازه مجری فمنیست زده برنامه از وزیر بهداشت به عنوان نخستین بانوی وزیر ایران بود و این مسئله تا آن حد ادامه پیدا کرد که صدای اعتراض زنان حضور یافته در مراسم را نیز درآورد.

استقبال سرد دندانپزشکان از نمایشگاه نشان از بی علاقگی این جامعه نسبت به خودکفایی داشت. حتی وعده های اغواکننده برگزارکنندگان مبنی بر قرعه کشی و اهدا جوایز چند میلیونی نظیر یونیت و اتوکلاو بر رونق نمایشگاه نیفزود. هرچند در نهایت قرعه کشی به دلیل ذیق وقت، مراسم اختتامیه، انجام نشد و به وقت مناسب دیگری واگذار شد.