مونیتورینگ از راه دور، رویایی که به تحقق پیوست

اهمیت سنجش علائم حیاتی و اطلاع از وضع بیمار در تشخیص و درمان بیماریها بر هیچ کسی پوشیده نیست. بعنوان مثال چیزی که بیشتر از همه باعث تفاوت یک بخش آی سی یو یا سی سی یو از بقیه بخشها می شود، دقت در کنترل وضع بیمار و علائم حیاتی اوست. درک این نیاز باعث راه انداختن موتور صنعت جدیدی به نام تله مونیتورینگ شده است.

مونیتورینگ در دست مردم

امروز به کمک تکنولوژی های نوین، شرایطی فراهم آمده که هر بیماری می تواند به نوعی کنترل دقیق آی سی یو را تجربه کند. این تکنولوژِ چنان قابل دسترس شده که شما می توانید اپلیکیشنهایی برای سنجش تعداد ضربان قلب و تنفس بیمار از راه دور و با استفاده از دوربین موبایل پیدا کنید. علاوه بر آن ابزارهای کوچکی که قابل اتصال به موبایل شما هستند می توانند فشارخون و حتی غلظت اشباع اکسیژن خون را نیز اندازه بگیرند و به پزشک اطلاع دهند.

 حتی ابزارهایی ارائه شده اند که می توانند با اتصال به گوشی و نصب چست لیدها روی قفسه سینه، نوار قلبی را نیز گرفته و برای دکتر ارسال کنند. شرکت خودروسازی فورد آمریکا نیز چندی پیش صندلی های ویژه ای برای اتومبیل ها طراحی کرد که می توانند نوار قلبی راننده را ثبت و ارسال کنند. این سیستم قادر است احتمال یک مشکل قلبی را تخمین بزند و در صورت لزوم برای لحظاتی کنترل خودرو را به دست گرفته و آن را به کنار خیابان هدایت کند و همزمان تیم درمانی را در جریان قرار دهد.

تله مونیتورینگ تخصصی

ابزارهای مونیتورینگ از راه دور چنان محبوبیتی را در کشورهای پیشرفته به دست آورده اند که حتی در بیمارستانها در کنار روشهای رایج پایش وضع بیمار از آنها استفاده می شود. مثلا در اسپانیا تی شرتی در بیمارستانها استفاده می شود که می تواند تعداد ضربان، تنفس، دمای بدن و حتی حرکات بیمار را ثبت کند و در صورت وجود هر مشکلی گزارشی از آن را به همراه محل دقیق بیمار (به کمک جی پی اس) به کادر درمانی اس ام اس کند.

کافی نیست؟ خب بعد از تی شرتهای اسپانیایی، آمریکایی ها هم بیکار ننشستند و تراشه های ظریف و قابل کاشت در پوست را عرضه کردند که می توانند علاوه بر سنجش علائم حیاتی نظیر ضربان قلب و درجه حرارت بدن، اطلاعاتی از وضع شیمیایی بدن (مثلا سطح قند) را نیز جمع آوری و به تلفن همراه بیمار ارسال کنند. تلفن همراه نیز از طریق اپلیکیشنی که روی آن نصب شده این اطلاعات را پردازش و به پزشک ارسال خواهد کرد. این فن آوری که روی ورزشکاران آزمایش شده تا سال آینده بصورت تجاری در دسترس خواهد بود.

باز هم بیشتر؟ شرکت داروسازی نوارتیس هم ریزتراشه هایی را معرفی کرده که می توانند پس از بلع در معده توسط اسید معده فعال شده و شروع به اندازه گیری علائم حیاتی و تغییرات شیمیایی کنند و داده های خود را به تراشه پوستی (مشابه مورد بالا) بفرستند تا تراشه بقیه کارها را انجام دهد. این تراشه رضایت سازندگانش را جلب کرده و قرار است به زودی در بیماران پیوندی برای کنترل دقیق مورد استفاده قرار بگیرد.

صنعت تله مونیتورینگ

کار تا جایی پیش رفته که صنعت “تله مانیتورینگ” از حالت پژوهشی صرف خارج شده و وارد دنیای تجارت شده است. کامرون پاول پسر یکی از سلاطین نفتی تگزاس، تحصیلات خود را در رشته پزشکی و تخصص زنان به پایان رسانده است. اما مدتی است که دیگر ویزیت بیماران را به کنار نهاده و به جای آن به همکاران خود کمک می کند که بیمارانشان را از راه دور ویزیت کنند. او شرکت AirStrip  را تاسیس کرده و روی سیستمهایی کار می کند که کار آنها جمع آوری اطلاعات بیمار و ارسال آنها به پزشکان می باشد.

اولین محصول این شرکت  Airstrip Obاست که داده های مربوط به وضع جنین از جمله ضربان قلبش و انقباضات رحمی مادر را از طریق تلفن هوشمند به پزشک زنان ارسال می کند.

قدم بعدی این شرکت ورود به عرصه مراقبتهای ویژه است. اما آنها در این راه مشکلی پیش رو داشتند: ابداع وسیله ای که دست و پاگیر نباشد اما بتواند با دقت مناسبی، فشار خون بیمار را اندازه بگیرد. نهایتا آنها توانستند مچ بندی بسازند که فشار خون را با دقت بالایی اندازه می گیرد و از طریق موبایل پردازش و ارسال می کند.

با این حساب بعید نیست کامرون پاول بتواند از پدر میلیاردر نفتی خود پیشی بگیرد و به سلطان مانیتورینگ از راه دور تبدیل شود.

فایده ای که بیماران از تله مونیتورینگ می برند

با استفاده از فن آوری های نوین پایش از راه دور، نه تنها پزشکان دسترسی بیشتری به اطلاعات بیماران دارند و کارشان در تشخیص و درمان راحت تر می شود. بلکه بیماران هم می توانند خدمات ارزان تر و سریعتری را دریافت کنند.

علاوه بر آن تحقیقات نشان داده که بیماران دیابتیک یا فشار خونی که ابزارهای پایش را در اختیار داشتند، بیشتر در درمان همکاری می کنند و پاسخ بهتری به درمانهای ارائه شده می دهند. به این ترتیب مشکلاتی از قبیل “سندرم روپوش سفید” (افزایش فشار خون به دلیل استرس محیط درمانی) هم از بین می رود.

می توان گفت هر بیماری با استفاده از این تکنولوژیها چیزی شبیه آی-سی-یو را در خانه خود دارد و نیاز به تختهای بیمارستانی هم کمتر خواهد شد. با کمتر شدن بستریهای بیمارستانی، مشکلاتی نظیر عفونتهای بیمارستانی و گونه های مقاوم آنها هم رو به کاهش خواهند گذاشت.

در پایان

در شرایطی که واحد سنجش زمان برای مسوولان و بیمه های ما “سال” است، جهان پزشکی زمان را با میلی ثانیه می سنجد و به پیش می رود. در چنین شرایطی فراهم کردن اساسی ترین نیازهای این تکنولوژی (مانند اینترنت پرسرعت، مداوم و همگانی) برای عقب نماندن از قافله علمی ضروری به نظر می رسد.