در مطلب پیشین از استفاده نا آگاهانه بیماران از اینترنت صحبت کردیم و گفتیم که اگر از ابزار اینترنت به درستی استفاده نشود، ممکن است مشکلاتی از قبیل خود درمانی (اینترنت درمانی!) یا خود بیمار انگاری یا ترویج باورهای نادرست در میان مردم را به دنبال داشته باشد. اما از قدیم گفته اند “عیب اینترنت چو گفتی، هنرش نیز بگو” …
اینترنت نیز مانند تمام ابزارهای نوین فن آوری، ذاتا یک تکنولوژی بسیار مفید است، به شرطی که کاربر قبل از استفاده از منابع اطلاعاتی موجود در آن بتواند منابع مناسب را تشخیص دهد و از آنها به درستی استفاده کند. این تشخیص با اطلاع رسانی صحیح و ایجاد نگرش علمی شکل می گیرد. نگرش علمی که بر پایه استدلال و منابع معتبر استوار است و تعصبات و خرافات در آن جایگاهی ندارد. امروز می خواهیم نمونه هایی از خدمات اینترنت برای بیماران را مرور کنیم:
۱- حلقه مجازی درمانجویان
بیماران، بویژه در مورادی که ناخوشی های آنان حالت مزمن داشته باشد، ممکن است دچار ناراحتی های روحی و یا افسردگی شوند. بروز ناراحتی های روانی در کنار مشکل جسمی، نه تنها وضع بیمار را بغرنج تر می کند، بلکه باعث کاهش همکاری او در روندهای درمانی نیز خواهد شد.
یکی از راههای موثر برای کاهش افسردگی و بالا بردن روحیه بیماران، ارتباط بیماران مشابه با یکدیگر است تا علاوه بر اینکه از تجربیات یکدیگر استفاده می کنند، روحیه خود را نیز حفظ کنند. تحقیقات نشان داده اند که بیماران مزمن با شرکت در گروههای همسان خود، علاوه بر کسب انرژی مثبت روانی، پاسخ بهتری به درمانهای ارائه شده نیز می دهند.
در دنیای مجازی، ارتباطات بیماران به لطف شبکه های اجتماعی تسهیل شده و حالا هر بیماری می تواند در شبکه های اجتماعی اختصاصی، با بیماران همسان خود ارتباط برقرار کند. در حال حاضر شبکه های اجتماعی بسیاری برای بیماران دیابتی، معلولان حرکتی؛ بیماران سرطانی و غیره وجود دارند که از جمله می توان به diabeticconnect.com برای بیماران دیابتیک یا disaboom.com برای معلولان حرکتی اشاره کرد. یا سایت inspire.com که دارای گروهها و دسته هایی برای تمام افراد است.
شبکه های اجتماعی منحصر به بیماران نیستند و برای حفظ سلامت نیز شبکه های اجتماعی وجود دارند، مثل شبکه های مجازی برای مادران باردار یا گیاهخواران و غیره
۲- مرا چه می شود؟
خود درمانی یا اصطلاحا “اینترنت درمانی” بیماران بر اساس یافته های ناقص و بدون پشتوانه علمی کار عاقلانه ای نیست، اما سایتهای معتبری مانند “مایوکلینیک” یا “وب ام دی” و سایتهای دیگر پزشکی، بخش ویژه ای برای جستجوی علائم دارند که به کاربران اجازه می دهد اطلاعات اولیه را در مورد بیماری خود بیابند، در این سایتها تاکید می شود که این مطالب در مورد تشخیصهای احتمالی هستند و بیمار به هرحال باید با پزشک خود تماس بگیرد. اما به هر حال این اطلاعات در موارد اورژانسی می توانند کمک کننده و حتی نجات بخش باشند.
گزارشات بسیاری در سالهای اخیر موجود است که نشان می دهد بیماران یا همراهانشان به لطف استفاده از دستورالعمل های سایتهای معتبر، با مداخله اورژانسی و به موقع از بروز فاجعه جلوگیری کرده اند.
۳- گر طبیبانه بیایی به سر بالینم
به کمک تکنولوژی روز، پزشک نه تنها می تواند از وضع بیمار خود باخبر شود بلکه می تواند بعضی دستورات بهداشتی و درمانی لازم را نیز به او ارائه بدهد. هم اکنون صدها سایت و اپلیکیشن برای ارسال علائم حیاتی بیمار یا مشاوره او با پزشک وجود دارند.
برقرار شدن ارتباط درمانی و حمایتی میان پزشک و بیمار نه تنها ادامه روند درمان را موثر تر می کند بلکه هزینه های آن را نیز کاهش می دهد. البته باید دقت داشت تا در این میان حریم خصوصی پزشک یا بیمار نقض نشود. مثلا توصیه می شود که پزشکان در شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک، بیماران خود را در لیست دوستانشان نپذیرند.
علاوه بر آن روشهای کنترل علائم بیمار از راه دور یا “تله مانیتورینگ” هم امروزه رو به گسترش هستند.
۴- میاسای ز آموختن یک زمان
پیشگیری بهتر از درمان است. این جمله را بارها شنیده ایم و حالا می توانیم با ویرایش اینترنتی آن آشنا شویم. در کنار سایتهای مختلفی که برای جستجوی علائم بیماریها یا کمک به درمان آنها وجود دارند، بستر مناسبی برای آموزشهای بهداشتی از طریق فن آوری نوین اطلاعاتی موجود است.
برنامه های چند رسانه ای و آموزش کمکهای اولیه یا نکات سلامتی از طریق شبکه جهانی اینترنت اخیرا مورد توجه نهادهای متولی سلامت در کشورهای پیشرفته قرار گرفته و حتی در برخی کشورهای آفریقایی آموزش های بهداشتی (مثلا در مورد ایدز) به کمک وبسایتها و اپلیکیشنهای مختلف صورت می گیرد.
۵- طبیبم رو میخوام
سرویسهای جستجوی پزشکان یا مراکز درمانی یکی دیگر از خدمات مبتنی بر شبکه هستند که به بیمار اجازه می دهند بر اساس موقعیت خود و مشکلش، نزدیکترین و مناسب ترین پزشک یا مرکز درمانی را پیدا کند. در حال حاضر اپلیکیشنهایی برای موبایل نیز وجود دارند که بر اساس داده های مربوط به موقعیت کاربر (که به راحتی از طریق GPS به دست می آیند) نزدیکترین گزینه را به او معرفی می کنند.
اینها تنها نمونه هایی از سرویسهای اینترنتی و آنلاین هستند که به یاری بیماران و البته پزشکان آمده اند. امید داریم که با فراهم شدن بسترهای لازم شاهد گسترش چنین تکنولوژی هایی در میهن خود نیز باشیم.
