انفجار اطلاعات و پیشرفت تکنولوژی های جدید همانقدر که توانسته اند بسیاری از کارها را برای ما آسان کنند، سبک زندگی ما را دستخوش تغییراتی کرده اند که اگر دقت نکنیم ممکن است باعث لطمه به سلامتی ما شوند. با هم هفت راه آسیب دیدن از تکنولوژی های نو را مرور می کنیم:
۱- سندرم بینایی کامپیوتری
قبلا هم در “سیب” در مورد مشکلاتی که نگاه کردن مداوم به صفحه مانیتور می تواند برای چشمان شما ایجاد کند، صحبت کرده ایم و راههای پیشگیری از آن را هم گفته ایم. اصولا چشمهای ما انسانها برای نگاه کردن به فضایی محدود و در فاصله ای نزدیک، آن هم برای ساعات طولانی، طراحی نشده است. بنابراین دوختن نگاه به مانیتور و کاهش پلک زدن به دنبال خیره شدن به صفحه نمایش می تواند مشکلاتی برای چشم ایجاد کند. خوشبختانه بیشتر این مشکلات موقت هستند و با اصلاح رویه خیره شدن به صفحه نمایش می توانند بهبود یابند.
۲- بیخوابی
بدن ما سیستمی دارد که بوسیله آن فعالیتهای خود را با ساعات شبانه روز تنظیم می کنید. یکی از اساسی ترین معیارهای بدن برای تنظیم ساعت درونی خود، نور روز است. نشستن به مدت طولانی در مقابل یک منبع نور (صفحه مانیتور) می تواند این ساعت را مختل کند.
علاوه بر آن هیجان ناشی از چیزهایی مانند بازی کامپیوتری یا حتی تماشای فیلم می تواند سطوح ملاتونین را دستخوش تغییر کند. ملاتونین هورمونی است که در روند خوابیدن و تنظیم ساعت درونی بدن نقش اصلی را بازی می کند.
۳- آسیب های فشاری مکرر
حرکات ظریف و مداومی که برای کار با ماوس یا کیبرد یا صفحات لمسی لازم هستند، فشاری بیشتر از حد توان به تاندونهای انگشتان و دستها وارد می کنند چرا که دستان و انگشتان ما برای این کارها طراحی نشده اند. این فشارهای مداوم باعث می شوند که به تدریج آسیبهایی به این مناطق وارد شود. مثلا کاری در حد نیم ساعت کار کردن معمولی با ماوس هم می تواند باعث ایجاد درد شانه در کاربر شود.
ایجاد التهاب در یک تاندون می تواند اعصاب پیرامون آن را هم تحت تاثیر قرار دهد و علائمی مانند سندرم تونل کارپال (ناشی از فشار به اعصابی که از ناحیه مچ رد می شوند) یا مشکلاتی تحت عنوان repetitive stress injury (آسیبهای فشاری مکرر) ایجاد کند.
دکتر ماری بارب از بخش آناتومی و زیست شناسی سلولی دانشگاه تمپل می گوید: این مشکلات نه تنها در منطقه آسیب دیده ایجاد ناراحتی می کنند بلکه می توانند باعث آسیب در سایر نقط بدن شوند. وقتی سلولهایی بطور مداوم در معرض صدمه باشند، موادی التهابی به نام سیتوکایین از خود رها می کنند که می تواند در دیگر نقاط بدن نیز واکنشهای التهابی را برانگیزد.
۴- چاقی
نیازی به توضیح بیشتر ندارد، تحرک کمتر و به هم خوردن چرخه خواب و همینوطر تغذیه نادرست در بین کاربران کامپیوتر باعث شده است که استعداد بالایی برای چاقی و اضافه وزن داشته باشند. تحقیقات نشان داده است که میزان چاقی رابطه مستقیمی با ساعات صرف شده در مقابل تلوزیون یا کامپیوتر دارد.
۵- مشکلات شنوایی
این روزها همه حتی وقتی که برای گردش به بیرون از خانه و محل کار خود می روند، وسیله ای برای گوش دادن به موسیقی نیز همراه خود دارند، حداقل یک موبایل یا ام پی تری پلیر. خب گوش دادن به موسیقی چیز بدی نیست و اگر موسیقی خوبی انتخاب شود حتی در بالابردن روحیه مفید خواهد بود. اما بدترین روش گوش دادن به موسیقی، شنیدن آن از طریق هدفون است. محققیتن دانشگاه پرود می گویند این روزها ما جوانانی را می بینیم که گوشهایی پیر دارند، گوشهایی که اصلا تناسبی با سن و سال آنها ندارد.
در حالیکه میزان صدای مجاز برای محیطهای کاری حداکثر ۸۵ دسی بل تعیین شده است، میزان صدایی که مردم با آن به موسیقی گوش می دهند معمولا بیش از ۸۵ دسی بل است و معمولا تا ۱۱۰ دسی بل هم می رسد. مساله تنها بلندی صدا نیست و هر چه زمان گوش کردن به موسیقی های بلند (یا از طریق هدفون) بیشتر باشد، مشکل شنوایی شدیدتر خواهد بود.
۶- خطر جان و سوانح
صحبت کردن با تلفن در حین رانندگی باعث می شود تا شما مثل یک مست ماشین برانید. این نتیجه تحقیقی است که در دانشگاه یوتا انجام شده است. پروفسور دیوید استریر به کمک یک شبیه ساز رانندگی، واکنشهای افراد را در حالت مستی و در حالتی که با موبایل صحبت می کنند با یکدیگر مقایسه کرد و نتیجه تکان دهنده بود، در هر دو حالت احتمال اشتباهات خطرناک ۴ برابر افزایش می یابند. این مقدار خطر در هنگام اس-ام-اس زدن دو برابر هم بیشتر می شود و به ۸ برابر حالت عادی می رسد.
بعبارت دیگر می توان گفت افراد مست ۲ برابر مطمئن تر از کسانی که پیامک می زنند، رانندگی می کنند.
مساله فقط این نیست که شما تلفن را دستان خود نگه داشته اید، یا از هندزفری استفاده می کنید. بنابه مطالعات انجام شده، حتی در صورت استفاده از سیستمهای ویژه خودرو و هندزفری هم احتمال سوانح رانندگی همچنان بالاست چرا که مغز به جای تمرکز به خیابان و رانندگی، قسمتی از توان خود را صرف مکالمه می کند.
۷- آسم در دفتر کار شما
دفتر کار بسیار تمیز و شیک شما ممکن است پر از انواع آلودگی باشد. مثلا بعضی انواع چاپگرها می توانند ذرات بسیار ریزی از جوهر را در هوا منتشر کنند که تا اعماق ریه نفوذ کرده و باعث مشکلات تنفسی می شوند.
چرا تکنولوژی اینطور زیان آور عمل می کند؟
شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که واقعا چرا تکنولوژیهای نو در مقایسه با ابزارها و فن آوریهای قدیمی خطرناکتر هستند. دکتر بری کتز جواب خوبی برای این سوال دارد. او معتقد است فن آوریهای قدیمی در طول سالیان دراز به نتیجه می رسیدند و در نتیجه فرهنگ استفاده از آنها و تطابق با ابزارهای جدید در طول عصرهای مختلف به تدریج شکل می گرفت. اما تکنولوژی های نو آنقدر سریع عرضه می شوند که ما نمی توانیم زود یاد بگیریم که چطور به خوبی از آنها استفاده کنیم.
۱۰ هزار سال طول کشید تا سوزن خیاطی شکل بگیرد و سنجاقی قفلی هم ۲۵۰۰ سال دیگر وقت گرفت، اما حالا تکنولوژی ها در عرض یک روز از طراحی و خط خطی به واقعیت تبدیل می شوند. طراح می داند که الکترونها در هدفون چطور حرکت خواهند کرد و چگونه انرژی الکتریکی به صوت تبدیل خواهد شد. اما او نمی داند که مردم قرار است چطور از این وسیله استفاده کنند. البته می توانیم امیدوار باشیم که در آینده نه چندان دور طرحهایی متناسبتر با فیزیولوژی و ساختار بدن انسان عرضه شوند.
